باتوجه به اینکه شهر تبریز بیش از یک میلیون و پانصد هزار نفر جمعیت دارد، وجود سامانۀ قطارشهری برای دسترسی آسانتر و بهینهتر، ضروری است؛ بنابراین در شهریورماه سال 1394، متروی تبریز بهطور رسمی افتتاح شد.
در حال حاضر متروی تبریز، 4 خط اصلی و 1 خط حومهای بهطول 100 کیلومتر دارد. در حال حاضر از مجموع 5 خط و 70 ایستگاه متروی تبریز، تنها 1 خط با 18 ایستگاه فعال است.
خط 1 متروی تبریز، تنها خط فعال متروی این شهر است که جنوبشرقی تبریز یعنی ایستگاه ائلگلی را به ایستگاه نور، واقع در جنوبغربی این شهر متصل میکند.
این خط در 3 بخش طراحی شده و در هر بخش، 6 ایستگاه قرار گرفته است؛ فاصلۀ میان ایستگاهها در خط 1 متروی تبریز با در نظر گرفتن معیارها و استانداردهای جهانی است.
خط 1 متروی تبریز بهطور تقریبی 17 کیلومتر درازا دارد که 8 کیلومتر از این مسیر را تونلهای عمیق تشکیل دادهاند.
از دلایل اهمیت خط 1 متروی تبریز، عبور از اصلیترین خیابان این شهر، یعنی خیابان امام خمینی و همچنین عبور از فلکۀ خیام است.
خط 2 متروی تبریز از شمالغربی این شهر، حد فاصل میدان قراملک آغاز میشود و در شهر جدید خاوران، واقع در جنوبشرقی تبریز خاتمه مییابد.
طبق برنامهریزیها، این خط شامل 22.5 کیلومتر درازا و 20 ایستگاه است. این خط از کارخانه کود آلی شروع میشود و با گذر از میدان استاد معین و میدان دانشسرا، در میدان بسیج پایان مییابد.
خط ۲ متروی تبریز بیشترین مسافت را در بین خطوط متروی این شهر دارد؛ طبق برآوردها، خط 2 قطار شهری تبریز در سال 1404 به بهرهبرداری خواهد رسید.
خط 3 متروی تبریز با 15 کیلومتر طول و 13 ایستگاه، شمالغربی تبریز را به جنوب این شهر متصل میکند.
از آنجایی که این خط یکی از بزرگترین فرودگاههای ایران، یعنی فرودگاه بینالمللی شهید مدنی تبریز را به یکی از بزرگترین و مهمترین ترمینالهای ایران، یعنی ترمینال مرکزی تبریز متصل میکند، در آینده نقش مهمی در رفاه و بهینهسازی حمل و نقل عمومی ایفا خواهد کرد.
خط 4 متروی تبریز بهصورت تراموا طراحیشده و مسیر این خط، مانند حرف U است. این خط که میدان آذربایجان را به بزرگراه پاسداران متصل میکند، شامل 18 ایستگاه است و 15 کیلومتر طول دارد. خط ۴ متروی تبریز با خطوط ۱، ۲ و ۳ ارتباط و تلاقی خواهد داشت.
خط 5 متروی تبریز نیز مانند خط 4، بهصورت تراموایی طراحی شده است؛ طول این خط 5 کیلومتر خواهد بود و به شهر جدید سهند ختم میشود. میتوان گفت این خط، ادامه مسیر خط 1 است.
قیمت بلیط مترو در صورت استفاده از کارت اعتباری 3،500 تومان بهازای هر سفر است. همچنین قیمت بلیط تکسفره 4،000 تومان خواهد بود.
ساعتکاری متروی تبریز از ساعت ۶:۳۰ صبح تا 20 شب است؛ البته ممکن است که این ساعتکاری در تعطیلات رسمی متفاوت باشد.
فاصلۀ زمانی حرکت بین قطارها (Headway) در تبریز، بهطور تقریبی 15 دقیقه است. این بازه زمانی پس از افتتاح سایر خطوط مترو کاهش بیشتری خواهد یافت.