info
عکس حمام تاریخی حاج صالح
category

حمام تاریخی حاج صالح سقز

مکان تاریخی

درباره‌ی حمام تاریخی حاج صالح

حمام حاج صالح مربوط به دوره صفوی - دوره زند است و در سقز، بافت قدیم شهر، محدوده بازار قدیمی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ آبان ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۸۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.این حمام مجموعه کاملی است که همهٔ ویژگی‌های یک حمام را دارد و شامل بخش‌های مختلفی چون بینه، سربینه، گرمخانه، خزینه، خلوتی‌ها، تون انبار (مخزن سوخت حمام)، سیستم آبیاری و فاضلاب است.
قدمت این حمام به دوران صفویه برمی‌گردد اما بخش‌هایی از آن در دوران زندیه به بنا الحاق شده و در واقع قدیمی‌ترین حمام به جا مانده در شهر سقز است.
در مقطعی از زمان شخصی به اسم حاجی صالح که از رجال صاحب سقز بوده نسبت به خرید این بنا اقدام کرده و از همین‌رو به حمام حاج صالح مشهور شده‌است، اما با توجه به سبک معماری و دیگر شواهد موجود، بانی حمام شخص دیگری غیر از حاجی صالح بوده‌است.
فضای داخلی حمام هم‌چون اغلب حمام‌های تاریخی دارای پوششی آهک‌بُری با نقوش متنوع شامل صحنه‌های شکار، فرشته بالدار و نقوش هندسی است.
کادربندی و آهک‌بُری‌های سقف و دیوارها و حجاری ستون‌ها از تزئینات بناست، آهک‌بری در حمام همان کاربرد گچبری در بناهای دیگر را دارد، در تزئین و معماری حمام از گچ استفاده نمی‌کنند چون در فضای بخارآلود و مرطوب آن مقاومت خود را از دست داده و می‌ریزد در حالی که رطوبت به استحکام آهک نیز کمک می‌کند.
ستون‌های سنگی حمام سه تکه بوده و مقطعی هشت ضلعی دارند، نورگیرها در مرکز هر گنبد نور بیرون را به داخل محیط حمام می‌کشانند.
حفره‌های حجاری شده در سکوها نیز به عنوان جاکفشی استفاده می‌شده‌است و افراد در مدتی که در حمام مشغول استحمام بوده‌اند، دمپایی‌های چوبی به پا داشته‌اند.
آب گرم مورد نیاز برای استحمام را از درون خزینه با سطل بیرون می‌کشیده‌اند، در زیر خزینه «دیک هفت جوش» حمام قرار می‌گرفته و آن را گرم می‌کرده‌است، البته غوطه خوردن در آب خزینه خود بخشی از مراحل استحمام و در واقع آخرین مرحله بوده‌است.
مساحت کلی بنا در حدود ۹۰۰ مترمربع است که دارای پوشش سقف گنبدی بوده و با توجه به سردسیر بودن منطقه در جهت جلوگیری از هدررفت گرما و حرارت داخلی، هم‌چون غالب حمام‌های تاریخی در سطحی پائین‌تر از معابر و زمین‌های اطراف بنا شده‌است.
این حمام در دوران پهلوی به زورخانه تغییر کاربری پیدا کرد و تخریب‌ها و تغییر کاربری‌های اندکی در آن روی داد، بعد از انقلاب اسلامی این مکان تا مدتی تعطیل و متروکه باقی ماند و نوادگان و فرزندان حاج صالح نیز درصدد فروش حمام و تبدیل آن به مغازه بودند اما میراث فرهنگی استان کردستان برای جلوگیری از تخریب آن حمام را خریداری کرده و از مدتی پیش عملیات مرمت و بازسازی در این بنا آغاز شده‌است و پس از پایان اقدامات مرمتی، این حمام تاریخی به موزه تغییر کاربری خواهد داد.
منبع: ویکی‌پدیا

حمام تاریخی حاج صالح (مکان تاریخی) در سقز و بلوار جمهوری، بازار بالا واقع شده است. و از نظر موقعیت جغرافیایی در نزدیکی مراکز مهمی مانند وسایل بازی کودکان و سقز پاساژ بهاران و همچنین مسجد تاریخی دو مناره، بازار بزرگ سقز، داروخانه دکتر احمدی پور، پیتزا برشته و پاساژ آدمی آرایشی و بهداشتی 23 قرار گرفته است.


نظرات کاربران در مورد حمام تاریخی حاج صالح

به این مکان نظر و امتیاز دهید

  • avatar
    farhaddddddd
    چهارشنبه 29 اردیبهشت ماه 1400

    حمام تاریخی حاج صالح مکان تاریخی ولی اثری از نقوش نیست و نقوش پاک کردن

    1
  • avatar
    𝑴𝒐𝒔𝒕𝒂𝒇𝒂
    دوشنبه 09 مرداد ماه 1402

    حمام حاج صالح در بافت قدیمی شهر و در بازار سقز قرار دارد. بنای حمام را به سبک اصفهانی ساخته‌اند و قدمت آن به دوران صفویه برمی‌گردد. این بنا با کادربندی و آهک‌بری سقف و دیوارها و حکاکی ستون‌ها تزئین شده است. حمام حاج صالح شامل بخش‌های مختلفی چون بینه، سربینه، گرمخانه، خزینه، خلوتی‌ها، تون انبار (مخزن سوخت حمام)، سیستم آبیاری و فاضلاب می‌شود. این اثر که در تاریخ ۱۶ آبان ۱۳۷۹ با شماره‌ی ثبت ۲۸۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، از جاهای دیدنی سقز به شمار می‌رود.

  • avatar
    هژار
    پنجشنبه 06 مرداد ماه 1401

    حمام حاج صالح مربوط به دوره صفوی - دوره زند است و در سقز، بافت قدیم شهر، محدوده بازار قدیمی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ آبان ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۸۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱] این حمام مجموعه کاملی است که همهٔ ویژگی‌های یک حمام را دارد و شامل بخش‌های مختلفی چون بینه، سربینه، گرمخانه، خزینه، خلوتی‌ها، تون انبار (مخزن سوخت حمام)، سیستم آبیاری و فاضلاب است. قدمت این حمام به دوران صفویه برمی‌گردد اما بخش‌هایی از آن در دوران زندیه به بنا الحاق شده و در واقع قدیمی‌ترین حمام به جا مانده در شهر سقز است. در مقطعی از زمان شخصی به اسم حاجی صالح که از رجال صاحب سقز بوده نسبت به خرید این بنا اقدام کرده و از همین‌رو به حمام حاج صالح مشهور شده‌است، اما با توجه به سبک معماری و دیگر شواهد موجود، بانی حمام شخص دیگری غیر از حاجی صالح بوده‌است. فضای داخلی حمام هم‌چون اغلب حمام‌های تاریخی دارای پوششی آهک‌بُری با نقوش متنوع شامل صحنه‌های شکار، فرشته بالدار و نقوش هندسی است. کادربندی و آهک‌بُری‌های سقف و دیوارها و حجاری ستون‌ها از تزئینات بناست، آهک‌بری در حمام همان کاربرد گچبری در بناهای دیگر را دارد، در تزئین و معماری حمام از گچ استفاده نمی‌کنند چون در فضای بخارآلود و مرطوب آن مقاومت خود را از دست داده و می‌ریزد در حالی که رطوبت به استحکام آهک نیز کمک می‌کند. ستون‌های سنگی حمام سه تکه بوده و مقطعی هشت ضلعی دارند، نورگیرها در مرکز هر گنبد نور بیرون را به داخل محیط حمام می‌کشانند. حفره‌های حجاری شده در سکوها نیز به عنوان جاکفشی استفاده می‌شده‌است و افراد در مدتی که در حمام مشغول استحمام بوده‌اند، دمپایی‌های چوبی به پا داشته‌اند. آب گرم مورد نیاز برای استحمام را از درون خزینه با سطل بیرون می‌کشیده‌اند، در زیر خزینه «دیک هفت جوش» حمام قرار می‌گرفته و آن را گرم می‌کرده‌است، البته غوطه خوردن در آب خزینه خود بخشی از مراحل استحمام و در واقع آخرین مرحله بوده‌است. مساحت کلی بنا در حدود ۹۰۰ مترمربع است که دارای پوشش سقف گنبدی بوده و با توجه به سردسیر بودن منطقه در جهت جلوگیری از هدررفت گرما و حرارت داخلی، هم‌چون غالب حمام‌های تاریخی در سطحی پائین‌تر از معابر و زمین‌های اطراف بنا شده‌است. این حمام در دوران پهلوی به زورخانه تغییر کاربری پیدا کرد و تخریب‌ها و تغییر کاربری‌های اندکی در آن روی داد، بعد از انقلاب اسلامی این مکان تا مدتی تعطیل و متروکه باقی ماند و نوادگان و فرزندان حاج صالح نیز درصدد فروش حمام و تبدیل آن به مغازه بودند اما میراث فرهنگی استان کردستان برای جلوگیری از تخریب آن حمام را خریداری کرده و از مدتی پیش عملیات مرمت و بازسازی در این بنا آغاز شده‌است و پس از پایان اقدامات مرمتی، این حمام تاریخی به موزه تغییر کاربری خواهد داد.


سایر اماکن دیدنی و تاریخی که در محدوده حمام تاریخی حاج صالح واقع شده‌اند:

  • بازار قدیمی سقز
    (5.0)
    بلوار جمهوری، ابریشم
  • عمارت کمانگر
    (5.0)
    بلوار جمهوری، راهنما 3، گلبانگ
  • آدرس، اطلاعات و موقعیت مکانی این مکان آخرین بار توسط فاطمه (شهریار سطح ۱۱ نشان) در تاریخ دوشنبه 28 اسفند ماه 1402 در اپلیکیشن نقشه و مسیریاب نشان بررسی و به‌روز شده‌اند. (چنانچه در اطلاعات ثبت‌شده یا موقعیت جغرافیایی حمام تاریخی حاج صالح اشکالی مشاهده کردید می‌توانید از طریق اپلیکیشن نشان نسبت به گزارش این اشکال اقدام کنید تا پس از بررسی نسبت به اصلاح آن اقدام شود)

    آخرین بروزرسانی: دوشنبه 28 اسفند ماه 1402
    کاربر گرامی،
    اطلاعات درج‌شده در مورد حمام تاریخی حاج صالح در این صفحه براساس اطلاعات موجود در نقشه و مسیریاب نشان می‌باشد. لطفاً برای تماس با مالک یا دست‌اندرکاران مجموعه فوق از اطلاعات تماس مندرج در اطلاعات بالا استفاده کنید. اطلاعات تماسی که در انتهای این صفحه آورده شده‌اند مربوط به اپلیکیشن نقشه و مسیریاب نشان بوده و ارتباطی با مجموعه حمام تاریخی حاج صالح ندارد.
    neshan logo