بافت تاریخی اردکان محله جنت آباد، اردکان

بنظرم شب خیلی قشنگ‌تر از روزشه. نورپردازی‌های قشنگی داره. من واقعا دوسش داشتم و از قشنگ‌ترین شب‌های زندگیم بود. یکی از ساکنین خودش دعوتمون کرد خونشون و از بالا پشت بومشون تونستیم بافت رو ببینیم.

شهر تاریخی اردکان، شهری با بادگیرهای بلند و استوار است و یادگار تاریخ در دل کویر می‌باشد. کوچه‌هایش همه، پیچ‌درپیچ با دالان‌های باریک است که بوی خشت و کاه‌گل را در هوا پراکنده و روح آدمی را می‌نوازند؛ دالان‌هایی که سایبان رهگذران خسته از راه هستند و مأمنی دنج و خنک، برای فرار از تیغ اشعه‌های سوزان آفتاب کویری و همچنین یادآور خاطرات خوش کودکی می‌باشند. هنوز با گوش سپردن به این مکان خاطره ساز، صدای بچه‌ها را می‌شنوید که در کوچه‌ها می‌دوند و فریاد شوق سر می‌دهند. بافت تاریخی اردکان با مساحتی بالغ‌بر ۵۰ هکتار، یکی از بزرگ‌ترین بافت‌های خشتی استان یزد می‌باشد که با ۱۲ محله و دروازه، در ۴ برج حصار اردکان واقع شده و نمونه‌ای زیبا از منسجم‌ترین، سالم‌ترین و زنده‌ترین بافت‌ های تاریخی ایران می‌باشد. این بافت قدیمی، تمام ویژگی‌های منحصربه‌فرد یک شهر کویری و تاریخی را دارد؛ ویژگی‌هایی نظیر تصویر زیبای شهری، ساختمان‌های موزون، مساجد بزرگ، دربندهای انحصاری، دروازه‌های متناسب، آب‌انبارهای متعدد، محلات منسجم، کوچه‌های تنگ و باریک و... بافت تاریخی اردکان یزد، هم‌اکنون با شماره ثبتی ۱۰۸۴۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در میان دالان‌های شورانگیز بافت اردکان؛ کاروانسراها، موزه‌ها و خانه‌های تاریخی و باشکوه با بادگیرهایی بلندبالا دیده می‌شود که نام افراد بزرگی همچون مجدالعلما،صدرالفضلا، ملا تقی، آیت‌الله خاتمی، افضلی، سنایی، تقدیری و... را به دوش می‌کشند و جزو آثار تاریخی شهر اردکان محسوب می‌شوند. بازارهایی نظیر چهارسوق که با معماری باشکوه خود، یادگاری از قاجار هستند و بیش از یک کیلومتر از مساحت بافت اردکان را در اختیار گرفته‌اند نیز در زیر ساباط‌های (دالان‌های مسقف) بافت قدیم شهر اردکان قرار دارند و هنوز کمابیش پررونق هستند و کسب‌وکار گذشتگان را زنده نگه‌داشته‌اند؛ کسب‌وکاری که سازنده صنایع‌دستی این دیار و سخنگوی نبوغ و سازگاری مردمان آن با کویر می‌باشد.

ساباط‌های واقع در بافت تاریخی اردکان بسیار دیدنی و مناسب برای دیدن تاریخ و پیاده‌روی

یکی از قشنگ ترین مناطق ایران. خونه های کاهگلی با معماری های جالب و کوچه های تنگاتنگ

مکان تاریخی و جذابیه یک سری خونه های کاهگلی داره که همین جذابیتش رو بیشتر کرده

بافت تاریخی اردکان بسیار اروم و لذت بخش، اولین شهر خشت خام وشاه بادگیرها، شبهای اردکان عالی، خیلی عالی با کوجه پس کوچه های تنگ ودر محیطی منحصربفرد،

بافت تاریخی اردکان یکی از جواهرهای فرهنگی و تاریخی استان یزد می‌باشد. این بافت تاکنون از حوادث روزگار مصون مانده و از قدمت طولانی‌اش شهرتی جهانی دارد. اردکان، پس از شهر یزد، دومین شهر از نظر وسعت و جمعیت در استان یزد است. بافت تاریخی اردکان یکی از سالم‌ترین بافت‌های قدیمی ایران است که تاکنون از حوادث روزگار مصون مانده. این بافت تاریخی با انسجام و صلابت خود، زیبایی و جذابیت خاصی را به نمایش می‌گذارد. به عنوان یک شهر کویری، بافت تاریخی اردکان با مجموعه‌ای از عناصر معماری خشتی، پویا و زنده، یکی از شاخص‌ترین و پرجاذبه‌ترین بافت‌های تاریخی کشور محسوب می‌شود.

گشت و گذاری شبانه از بافت تاریخی اردکان در سفر نوروزی 1403 بماند به یادگار

جای قشنگیه می ارزه آدم ببینه

زیبای خاکی، امیدوارم بتوانم به زودی دیدار کنم از این شهر زیبا

برای کسایی که دنبال تنوع هستن مکان خوبیه اروم با معماری قدیمی وایرانی پیشنهادمیکنم سری بزنید

عالی

شاید اردکان را نتوان به واسطه یک اثر شاخص معرفی نمود ولی مجموعه از یک عناصر معماری یک شهر کویری، بافت تاریخی اردکان را یکی از شاخص‌ترین و پر جاذبه‌ترین بافت‌های تاریخی خشتی و البته پویا و زنده کشور معرفی کرده است. بیشترین آثار تاریخی بافت اردکان را به مانند دیگر بافت‌های تاریخی شهری، سراها یا همان خانه‌های تاریخی تشکیل می‌دهند. خانه‌هایی بی آلایش معمولاً با یک یا چند بادگیر به سبک خود اردکان، یک طرفه و به سوی باد شمال غربی، دریچه‌هایشان را چشمه می گویند و چشمه معمولاً اگر برای ذغال دان و بیرون خانه نباشند، تعدادشان فرد است. عریض‌ترین بادگیر جهان را در اردکان خواهی دید  بی اغراق عریض‌ترین بادگیر جهان با عرض تقریبی ۱۵ متر و ۱۹ چشمه، خانه دکتر امام اردکان  است. گاه بادگیر را علاوه بر ایوان جنوبی که ما به آن صفه هم می‌گوییم و تابستان نشینش می‌دانیم، ‌ در زمستان نشین‌ها هم خواهید دید.  سری به اندرونی و بیرونی خانه تقدیری و یا به خانه تاریخی مظلوم‌ها در همان محله تیران بزنید، شاهد ماجرا خواهید بود. خانه به خانه، پشت به پشت هم راه دارند، حال با ساباط باشد یا بالاخانه.   و اما  زیبایی کوچه بودایی‌ها بعد از مسجد سعیدا در محله چرخاب و بالاخانه‌هایی که نیم نگاهی به کوچه و عبور و مرور، توجه تو را به خود جلب خواهد کرد.  از همان محله چرخاب که گذری کنید بعد از مسجد جامع و میدان علی، کوچه خاتمی را تا آخر برو، باز هم بالاخانه‌ای زیبا سردر کوچه است. این همه زیبایی تو را شگفت زده نمی کند!؟ خانه‌ای دیگر به نام سنایی‌ها، ولی وقتی ساخته شد بیرون آن خانه زیبای صدرالفضلا بود و حالا برای خودش هویتی مستقل دارد، فقط بدان که مخزن فواره‌اش بر روی بام است، بادگیر اینجا شاهکاری زده، خانه سه بادگیر مستقل  دارد، یکی  برای زیر زمین،  دیگری حوضخانه و بادگیر و دیگری بزرگ و فراخ برای مطبخ است.  قدم به قدم، خانه به خانه، این بار خانه افضلی‌ها، دیرپایی نیست، بادگیر افراشته، شاید قریب به صد سال کمی کم و بیش ولی بادگیرش خود نمایی می‌کند. رو به روی خانه افضلی که موزه فرش اردکان هم هست، خانه عالم ربانی و گرانقدری است که نام و افتخار اردکان می باشد، آیت الله سید روح الله خاتمی. فرخ اردکان که یونان کوچک خوانده‌اند، بزرگان هستند خانه تاریخی است ولی تاریخش مدیون آیت الله است، فرخ اردکان که یونان کوچک خوانده‌اند، همین بزرگان هستند، از خاندان ملأ جلال منجم باشی که سیر کواکب می‌کردند در دربار شاه عباسی تا عالم ربانی ملأ محمد حائری که شانزده سالگی مجتهد بود، از میرزا رضا عقدایی که شاه شکار شد تا ملأ اسماعیل عقدایی که در یزد وجودش پر از خیر و برکت بود.  این چندی از مفاخر اردکان است و باید ببینید آنچه بر دیوار این خانه از مفاخر اردکان نقش بسته‌اند. خانه‌هایی را در شهر سرایی برای آرامیدن و آسایش به همت جوانان دایر شده است و نام نهادند بوم گردی؛ نه نه بی بی و ماه بی بی، خشت و ماه و مریم بانو، ساباط و شبستان و سلامت در محله شریف آباد، آنجا که زرتشتی دوستی دیرینه دارد با همسایه های مسلمانش، آتش آتشکده‌اش روشن و دیده بر قدوم مسافر می‌نهند با درود و سپاس. خانه و ساباط و بالاخانه را دیده‌ایم چون کوچه اش محل گذر اهل شهر بود؛ اما کوچه ای که اختصاص خانوادگی باشد مسقف است و در و درگاه دارد و دربند می خوانندش. علاوه‌بر این بازارها؛ مسجد جامع اردکان، مسجد زردک، مسجد کوشک‌نو، مسجد زیر ده و... با گنبدهای خشتی فیروزه‌ای و گلدسته‌هایی سر به فلک کشیده در بین این دالان‌ها نیز حیات را به جریان انداخته و صدای اذان را در آسمان آبی کویر طنین‌انداز می‌کنند. آسیاب دژگ، حمام‌ها و آب‌انبارهای (آب‌انبار تاریخی اردکان، آب‌انبار حاج محمدرضا و...) دایره‌ای شکل هم جزو بافت تاریخی شهر اردکان می‌باشند که خنک‌ساز آب کویر و دل‌وجان مردمان دیار اردکان هستند و عظمت و زیبایی‌شان، هر بیننده‌ای را به‌سوی خود جذب می‌کند. همچنین یک کوچه باریک و مسقف هم در این بافت وجود دارد که به کوچه «آشتی‌کنان» معروف می‌باشد و بین مسجد جامع و حمام بازار قرار گرفته است. این کوچه در اصل، برای حفظ حریم مسجد جامع تعبیه شده و همچنین ورودی حمام‌ زنانه بازار نیز می‌باشد؛ حمامی که مربوط به دوره قاجار می‌شود و با شماره ۱۱۰۷۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است

معماری خیره کننده و همچنین تمیزی محله و بافت قدیم لذت رو دو چندان میکنه