دبيرستان سعادت محله صباخه، بوشهر

مدرسه سعادت یا سعادت مظفری، به دوران قاجار تعلق دارد و در بوشهر، خیابان امام، رو‌به‌روی میدان معلم قرار دارد. این مدرسه از نظر تاریخی مادر مدارس جنوب ایران محسوب می‌شود. مدرسه سعادت در سال ۱۲۷۸ به سبک نوین آموزشی تاسیس شد. این مدرسه به‌دلیل درخواست دریابیگی و در پی آن، کمک‌های نقدی مظفرالدین شاه، به نام سعادت مظفری مشهور شد. همچنین سالروز تاسیس این مدرسه در روز ۱۸ اسفند، چند سالی است که به نام روز بوشهر جشن گرفته می‌شود. مدرسه سعادت در بهمن سال ۱۳۷۸ ثبت ملی شده است.

مدرسه سعادت یا مدرسه سعادت مظفری مربوط به دوره قاجار است و در بوشهر، خیابان امام، روبروی میدان معلم در محله کوتی قرار دارد که در سال ۱۲۷۸ تأسیس شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۵۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این مدرسه در سال ۱۲۷۸ ش به سبک نوین آموزشی تأسیس شد که از نظر تاریخی مادر مدارس جنوب ایران است. بافت مدرسه سعادت همانند بافت مرکزی شهر بوشهر زیبایی خیره‌کننده‌ای دارد. این مدرسه ابتدا به وسیله احمدخان دریابیگی حکمران وقت بوشهر و بنادر خلیج فارس و عمانات در مرکز بوشهر و نزدیک حسینیه (برحه کازرونی‌ها) تأسیس می‌شود. در این مورد می‌خوانیم که: در ابتدای کار، دریابیگی، خانهٔ «حاج محمد حسین صفر» را که در مرکز بوشهر و نزدیک حسینیه (برحه کازرونی‌ها)، واقع شده بود، به منظور تشکیل مدرسه اجاره می‌کند و آقای محمد باقر بهبهانی را که مدت‌ها منشی تجارتخانهٔ ملک التجار بود، با میرزا حسین فاضل اهرمی متخلص به معتقد، و میرزا علی، و میرزا آقا دلال شیرازی را به سرپرستی و ارشاد بیست تن از کودکان دشتی و تنگستان، وامی‌دارد و اینان مدرسه‌ای را به طریق مکتب‌خانه در دو اتاق خانهٔ یادشده بر روی گلیم برگزار می‌کنند و در نخستین مرحله، قرائت جزو اول قرآن را به کودکان یادشده تعلیم می‌دهند. این کودکان عموماً تهیدست و بی‌سرپرست بوده، به همین جهت علاوه بر فراگرفتن درس، اطعام و نگهداری می‌شوند. بعد از آقای محمد باقر بهبهانی، آقایان شیخ محمدحسین سعادت و برادرش شیخ عبدالکریم سعادت از معلمین اولیه بودند. به جهت کمک‌های نقدی مظفرالدین شاه که به درخواست دریابیگی صورت گرفت، این مدرسه به سعادت مظفری مشهور شد. اثرات مدرسه سعادت پرورش عده قابل توجهی از روشنفکران ایرانی سید قاسم حسینی مورخ بوشهری در مقاله «بوشهر پایتخت فرهنگی بوشهر» می‌نویسد: در سال ۱۳۱۷ هـ.. ق نیز «احمد خان دریابیگی» اولین مدرسه به سبک جدید در سر تا سر جنوب ایران و حوزه خلیج فارس را به نام «سعادت» در بوشهر تأسیس کرد. مدرسه‌ای که بیش از یک قرن است ده‌ها نفر سیاستمدار، شاعر، نویسنده، مورخ، محقق و دانشمند علوم انسانی از آن فارغ‌التحصیل شده و شعبه‌هایی از آن در برخی از کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس تأسیس شده‌است. آشنایی با انقلاب کبیر فرانسه، مشروطه خواهی و انگلیس زدایی آنطور که دکتر مشایخی و اصفهانیان می‌گویند: «شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل گرایش بوشهری‌ها به ادبیات مدرن و فرهنگ فرانسوی، تبلیغاتی بود که پیا سفیر فرانسه در بوشهر به مناسبت جنش انقلاب کبیر فرانسه از سال ۱۸۹۸ م/ ۱۳۰۷ ه‍.ق در این شهر به راه انداخت. از آن سال‌ها تا تقریباً آغاز جنگ جهانی اول، هر ساله طی مراسم باشکوهی با حضور رجال، فرهنگیان، تجار و دانش آموزان مدرسه سعادت، جشن پیروزی انقلاب فرانسه در بوشهر برگزار می‌شد. می‌توان حدس زد که زمینه فکری-فرهنگی مشروطه خواهی در گریز از استبداد از بطن همین جشن‌های سالانه فرانسوی‌ها در ذهن و ضمیر روشنفکران بوشهری پیدا شد. نکته جالب دیگر، مبارزه‌ای است که انگلیسی‌ها علیه انقلاب کبیر فرانسه در بوشهر به راه انداختند و همین امر باعث جلب توجه روشنفکران بوشهر به این انقلاب و آگاهی از آن شد. زیرا مردم بوشهر و به ویژه روشنفکران این شهر خصومت شدیدی نسبت به انگلیسی‌ها داشتند. آینده نگری در مدرسه سعادت دکتر ایرج نبی پور عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی در بوشهر و خلیج فارس می‌نویسد: درمدرسه سعادت بوشهر نیز که همسنگ دارالفنون تهران بود تلاشی صورت گرفت که آن را به یک کالج تخصصی ارتقاء دهند. سند با ارزشی در آرشیو سری اسناد مدرسه سعادت است که نشان می‌دهد تلاشی برای آموزش پزشکی در مدرسه سعادت نیز به انجام . همچنانکه در دارالفنون، طب پس از یک سال آموزش تئوری به صورت بالینی در بیمارستان آموزش می‌دادند. اکنون در آرشیو تاریخی کتابخانه مدرسه سعادت، ۳۶ جلد کتاب تخصصی علوم پزشکی در زمینه بیماری‌های داخلی، جراحی، زنان و زایمان، چشم پزشکی، آناتومی، فیزیولوژی، پاتولوژی و بیوشیمی بالینی موجود است که ۳۱ جلد از این کتب به زبان فرانسه بوده که در سال‌های ۱۸۲۳ الی ۱۸۷۵ میلادی در پاریس به چاپ رسیده‌اند. از این رو، شهر بوشهر نیز در راستای تأسیس نهادهای آموزش پزشکی مدرن نیز پیشرو بوده‌است. روز بوشهر و قدر دانی مردم از مدرسه سعادت و مؤسسین و معلمین آن اینک چند سالیست که سالروز تأسیس مدرسه سعادت به عنوان روز بوشهر جشن گرفته می‌شود