
شمال
نمایش موقعیت مندر فاصله ۳۰ کیلومتری از شمال شرقی میانه، «مسجد سنگی ترک» قرار دارد که میتوان آن را یکی از آثار ارزشمند تاریخی در استان آذربایجان شرقی عنوان کرد. مسجد در روستایی تاریخی به نام «ترک» ساخته شده و نوع معماری انجام شده در آن و نیز مصالحی که برای ساخت استفاده شده، تعجب و حیرت باستانشناسان را برانگیخته است. بنای این اثر و نیز نمای بخش بیرونی آن بهصورت یکپارچه از سنگ ساخته شده است و کندهکاریهای زیبا و چشمنواز در کنار کتیبههای آن، که به زیبایی تمام به هنر خط نستعلیق مزین شده است، چشم هر بیننده و محققی را در نگاه اول به خود خیره میسازد. در مورد زمان دقیق ساخت مسجد سنگی ترک، اطلاعات دقیقی در دست نیست. برخی آن را متعلق به قرن ششم، گروهی به قرن هشتم و عدهای نیز احداث این مسجد باشکوه و منحصربهفرد را برابر با دوران امام حسن (ع) میدانند.
مسجد سنگی ترک از مهمترین آثار تاریخی استان آذربایجان شرقی است که در شهر میانه قرار دارد. تمام قسمتهای نمای بیرونی مسجد از سنگ ساختهشده است. معماری داخل مسجد اثری شگفتانگیز از معماری اسلامی است. نقشها، کتیبهها و آجرهای قرمزرنگ مسجد نمایی خیرهکننده دارند. کتیبهای که مشخص کند که مسجد در چه سالی ساختهشده است وجود ندارد. عدهای آن را متعلق به قرن ششم یا هشتم هجری قمری دانستهاند اما با توجه به کتیبههایی که در دیوارهای مسجد وجود دارد این بنا در دوران صفویه و قاجار مرمتشده است. این مسجد در سال ۱۳۴۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبتشده است.
مسجد سنگی ترک در روستای قدیمی ترک، در ۲۹ کیلومتری شمال شرق میانه واقع شده است و با شگفتیهای منحصربهفرد، از آثار بسیار مهم آذربایجان به شمار میرود. شیوه معماری و مصالح ساختمانی که در بنای مسجد بهکار رفته، باستانشناسان را به تحیر واداشته است و در عین حال تاریخ درخشان هنر معماری را در قرون گذشته به نمایش میگذارد. بنای مسجد و نمای بیرونی آن، یکپارچه از سنگ ساخته شدهاند. کندهکاریهای باشکوه و کتیبههای زیبای آن که به خط نستعلیق تزیین شدهاند، حکایت از دقت، نبوغ و ظریفکاری معماران آن دوران دارد. همچنین محراب و ستونهای این مسجد، بهگونهای شگفتآور با سنگهای یکدست و قرمز، هر بینندهای را به خود جذب میکنند. یکی از این ستونها که تفاوت اساسی با ستونهای دیگر دارد، نشان میدهد که بعدها در هنگام تعمیر، بهجای ستون اصلی بهکار رفته است. این مسجد ۱۰ قسمت متمایز دارد. ساختمان اصلی آن تماما از سنگ بنا شده است و شبستانهای آن را بعدها با آجر ساختهاند. در ضلع جنوب غربی مسجد آرامگاهی وجود دارد که منسوب به بانی یا معمار مسجد است. در مورد بانی مسجد ترک و تاریخ بنای آن نظرهای مختلف وجود دارد. بعضی آن را به حضرت امام حسن مجتبی (ع) نسبت میدهند که بسیار بعید به نظر میرسد و برخی دیگر زمان احداث آن را در قرن ششم میدانند. برخی نیز معتقد هستند که این مسجد در قرن هشتم و دوران حکومت خانان مغول، به دست سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) بنا شده است. بر در و دیوارهای سنگی این مسجد تاریخهای ۱۰۱۶ و ۱۲۸۲ قمری به چشم میخورد که نشان از تعمیر این مسجد در زمان شاه عباسی صفوی و ناصرالدین شاه قاجار دارد. در کتیبه دیگری که روی سنگهای میان دو پنجره قرار گرفته است، اسامی کارفرما، بانی، کندهکار و معمار یا بنای مسجد مشاهده میشود. این اثر ارزشمند تاریخی در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۴۸ با شمارهی ثبت ۸۶۸ بهعنوان یکی از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
این مسجد در روستای قدیمی ترک، در ۲۹ کیلومتری شمال شرق میانه واقع شده، از آثار بسیار مهم آذربایجان است و از شگفتیهای منحصر به فردی برخوردار میباشد. شیوه معماری و مصالح ساختمانی که در آن به کار رفتهاست، باستان شناسان را به تحیر واداشتهاست و در عین حال تاریخ درخشان هنر معماری اسلامی را در قرون گذشته به تماشای علاقمندان میگذارد. بنای مسجد و نمای بیرونی آن، همه یکپارچه از سنگ ساخته شدهاست. کنده کاریهای باشکوه و کتیبههای زیبای آن که به خط زیبای نستعلیق تزیین شده، موضوع دیگری است که حکایت از دقت، نبوغ و ظریف کاری معماران مسلمان آن دوران دارد. همچنین محراب و ستونهای این مسجد، به گونهای زیبا و حیرت انگیز با سنگهای یکپارچه و قرمز، هر بینندهای را به تحیر و تفکر وا میدارد. یکی از این ستونها که تفاوت اساسی با ستونهای دیگر دارد نشان میدهد که بعدها در هنگام تعمیر، بجای ستون اصلی به کار رفتهاست. این مسجد ۱۰ قسمت متمایز دارد. ساختمان اصلی آن تماماً از سنگ بنا شده و شبستانهای آن بعدها با آجر ساخته شه و در ضلع جنوب غربی این مسجد آرامگاهی وجود دارد که منسوب به بانی یا معمار مسجد میباشد. در مورد بانی مسجد ترک و تاریخ بنای آن نظرهای مختلف وجود دارد. بعضی آن را به امام حسن نسبت میدهند. برخی دیگر زمان احداث آن را در قرن ششم میدانند و بعضیها هم معتقدند که این مسجد در قرن هشتم و دوران حکومت خانان مغول به دست سلطان محمد خدابنده (اولجاتیو) بنا شدهاست. بر در و دیوارهای سنگی این مسجد تاریخهای ۱۰۱۶ و ۱۲۸۲ قمری به چشم میخورد که تنها نشان از تعمیر این مسجد در زمان شاه عباسی صفوی و ناصر الدینه شاه قاجار دارد. در کتیبه دیگری که بر روی سنگهای میان دو پنجره قرار دارد اسامی کارفرما، بانی، کنده کار و معمار یا بنای مسجد به ترتیب: حاجی مراد ترکی، عباس کربلایی، محمد صادق تبریز و عبدالوهاب مشاهده میشود.
مسجد سنگی تَرْک یکی از مساجد تاریخی استان آذربایجان شرقی است که در شهر شهر تَرْک از توابع شهرستان میانه در ۲۵ کیلومتری شهر میانه واقع شده است این مسجد در ۲۹ کیلومتری شهر میانه واقع شده و اغلب قسمت های آن از سنگ ساخته شده است. مسجد ترک از آثار بسیار مهم آذربایجان شرقی است و از شگفتی های منحصر به فردی برخوردار است. شیوه معماری و مصالح ساختمانی که در آن به کار رفته است، باستان شناسان را به تحیّر وا داشته است و در عین حال تاریخ درخشان هنر معماری اسلامی را در قرون گذشته به تماشای علاقمندان میگذارد. مسجد سنگی دارای صحنی با دو در ورودی، شبستان و مناره ای است که گل دسته و قسمت فوقانین منهدم شده است. کتیبهای در پیشانی دیوار در داخل هفت ترنج نوشته شده و یک کتیبه سنگی در کنار در ورودی به چشم می خورد. شبستان مسجد مستطیل شکل با ابعاد ۹۰/۱۷ × 5/21 متر است. یک گنبد بزرگ بر فراز جلوخان محراب و ۱۲ گنبد کوچکتر روی ستونهای سنگی حجاری شده و جرزهای شبستان استقرار یافته اند. شبستان مسجد دارای یک محراب اصلی با مقرنس کاری ساده و دو محراب کوچکتر سنگی نقش دار است که در طرفین محراب اصلی قرار دارند
در زمان های اقامه نماز مسجد باز است این مسجد به عنوان آثار ملی ثبت شده ستونهای مسجد،یکپارچه سنگی هستند
مسجد سنگی ترک در ترک و بلوار امام خمینی واقع شده است. و از نظر موقعیت جغرافیایی در نزدیکی مسجد امام حسین(ع) (مسجد پایین)، مدرسه کوثر، مهد قرآن ، فروشگاه همشهری و سوپر مارکت برداران ولی نژاد قرار گرفته است. همچنین با توجه به نظراتی که کاربران در اپلیکیشن نشان به این مکان دادهاند میتوان گفت این مکان یکی از مسجدهای خوب این منطقه میباشد.