قلعه دزک (مکان تاریخی) در سیستان و بلوچستان، شهرستان سراوان و خیابان امام خمینی 11 واقع شده است. و از نظر موقعیت جغرافیایی در نزدیکی موزه محلی تاس و کپل و همچنین مسجد عثمانی، نماد سرهنگ باقر و سوپرمارکت امیرعلی قرار گرفته است.
آدرس، اطلاعات و موقعیت مکانی این مکان آخرین بار توسط احمد (شهریار سطح ۷ نشان) در تاریخ شنبه 26 اسفند ماه 1402 در اپلیکیشن نقشه و مسیریاب نشان بررسی و به‌روز شده‌اند. (چنانچه در اطلاعات ثبت‌شده یا موقعیت جغرافیایی قلعه دزک اشکالی مشاهده کردید می‌توانید از طریق اپلیکیشن نشان نسبت به گزارش این اشکال اقدام کنید تا پس از بررسی نسبت به اصلاح آن اقدام شود)
استان سیستان و بلوچستان، دزک، بزرگراه مولوی ساداتی، امام خمینی، امام خمینی 11، بین واجا شریف خان و حاجی پیر محمد بزرگزاده "مسیریاب نشان" یک اپلیکیشن رایگان و کاربردی است که می‌توانید به وسیله آن بهترین راه رسیدن به مقصد را با توجه به مسافت و ترافیک بدست بیاورید و تا رسیدن به مقصد از راهنمایی سخنگوی فارسی استفاده کنید.
این قلعه که با خشت وگل خام ساخته شده دارای قدمت بالا با ساختار نظامی مسکونی بوده
3یکی از روستاهای شهرکرد که به لحاظ تاریخی اهمیت بسیاری دارد، روستای دزک می‌باشد. قلعه دزک که نام خود را از روستای دزک گرفته، به معنی دژ کوچ است. این قلعه در قدیم برای فعالیت‌های نظامی ساخته شده بود. قلعه دزک به سبک کاخ‌های اروپایی با تزیینات ایرانی به‌صورت دو طبقه ایوانی در سال ۱۲۹۲ هجری توسط امیر‌مفخم، یکی از قدرتمندترین خان‌های ایل بختیاری، ساخته شد و در زمان مشروطه پایگاه مهمی برای بختیاری‌ها بود. علی اکبر دهخدا، نویسنده لغت‌نامه دهخدا و ملک‌الشعرای بهار مدتی را در این قلعه سپری کردند. قلعه دزک در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
2قلعه دزک از وسیع‌ترین و منحصربه‌فردترین قلعه‌های موجود در سراوان به شمار می‌رود که مالک اولیه‌اش حاکمی به نام بلقیس بوده و بر همین اساس بسیاری از افراد این قلعه را به نام بلقیس هم می‌شناسند. البته بومیان این منطقه در خصوص نام این روستا معتقدند که دژک به معنای دژ کوچک است و بخاطر دژی که از قدیم در این بخش بوده به نام روستا به دژک مشهور شده و بعد با گذشت زمان و طی سال‌های متمادی به دزک مشهور تغییر پیدا کرده است. همچنین از آنجا که در این روستا قلعه‌ای برای سکونت و زندگی حاکمان و فرمانروایان ساخته شده بوده، قلعه روستا به دزک شهرت یافته است. قلعه دزک از دو بخش شاه‌نشین و قوم‌نشین تشکیل شده و دارای یک خندق بزرگ است که دور تا دور آن را فرا می‌گرفته است. از آنجا که کندن خندق یکی از روش‌های قدیمی ایرانیان برای مقابله با دشمن بوده، هرگاه ساکنان قلعه احساس خطر میکردند و با یورش اقوام مختلف روبه رو می‌شده‌اند، خندق پر از آب میشده است تا حفاظی در برابر ورود مهاجمان باشد. بر اساس نظر باستان‌شناسان، در حاشیه این قلعه تاریخی یک آسیاب آبی نیز وجود داشته که گندم روستاهای اطراف را در آنجا آرد می‌کرده‌اند و امروزه قسمتی از این آسیاب آبی در موزه شهرستان سراوان نگهداری می‌شود. اگر بخواهیم نگاهی اجمالی به تاریخچه و چگونگی ساخت این قلعه داشته باشیم باید در آغاز امر به این نکته اشاره کرد که قلعه دزک از آثار برجای مانده دوره قاجار است که مصالح بکار رفته در ساخت آن با توجه به معماری ویژه این خطه از کشور، خشت خام و گل بوده است. همچنین پوشش سقفی اتاق‌ها از تنه درخت خرما و شاخه آن بنام کرز تشکیل شده است. قلعه دزک که در بلوار اصلی روستای دزک قرار گرفته تا سال ۱۳۱۰ نیز کاربری مسکونی داشته و در دوره پهلوی اول مورد تاخت و تاز قرار گرفته و از سوی انگلیسی‌ها هم بمباران شده است. به عبارتی گفته می‌شود این قلعه در گذشته محل اقامت و حکمرانى على‌محمدخان پدر دوست محمدخان بارکزایى بوده و در سال 1307 ه.ش با لشکرکشى قواى رضاخان توسط قشون دولتى به تصرف درآمده است و با درگیرى بین قواى نظامى و نیروهاى تحت امر دوست محمدخان در این محل، سرهنگ باقرآقاخان داورپناه بوسیله یکى از اسرا کشته مى‌شود و به همین دلیل هم از آن موقع این محل بنام داورپناه نامیده شده است. این قلعه که آخرین بار در سال 1307 مرمت و بازسازی شده، با تلاش اداره کل میراث میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و پیگیری‌های محمد باسط درازهی نماینده شهرستان‌های سراوان، سب وسوران ومهرستان در مجلس شورای اسلامی با اختصاص یک میلیارد ریال اعتبار از محل اعتبارات ملی اولین فصل مرمت را آغاز کرده است.
1