مجموعه شاه نعمت الله ولی تفت تفت

مجموعه تاریخی «شاه نعمت‌الله ولی» شامل حسینیه، مسجد، بقعه شاه خلیل ثانی، زورخانه، مدرسه، بازار، میدان، آب‌انبار و نخل می‌باشد که به‌صورت متمرکز در مرکز شهر تفت قرار دارد. این مجموعه، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری تفت و جزو دیدنی‌ترین بناهای به یادگار مانده تاریخ در دل کویر می‌باشد که در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۷۸ هـ.ش با شماره ۲۳۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنای اولیه‌ مجموعه امام (شاه ولی) تفت‌ را به‌ «خانم بیگم خواهر شاه‌طهماسب و همسر یکی از نواده‌های شاه نعمت‌الله» در قرن ۱۰ هـ.ش نسبت داده‌اند؛ اما بر اساس قدیمی‌ترین تاریخ حک‌شده بر روی سنگ محراب مسجد شاه ولی تفت یعنی سال ۸۷۳ هـ.ق (۸۴۷ هـ.ش)، این احتمال رد می‌شود. روایتی دیگر، بنای این مجموعه را به «شاه ابوا لولی فرزند شاه ابوالمهدی» معاصر شاه و حاکم یزد نسبت می‌دهد. حسینیه شاه ولی، در قسمت جنوبی میدان شاه ولی تفت قرار دارد و از بنای اولیه آن، تنها یک بدنه مشرف‌به میدان باقی است که کاشی‌های مسدس آن و کتیبه‌های موجود، قدمت حسینیه را به قرون نهم و دهم هـ.ش و عصر صفوی نسبت می‌دهند. هم‌اکنون میدان شاه ولی، به حسینیه شاه ولی معروف شده است؛ اما مردم بومی یزد، اردکان، میبد و... هنوز به آن میدان شاه ولی می‌گویند. این میدان با چهار دیوار مربعی در وسط محله، تقاطع سه‌راه‌ها و شبکه‌های ارتباطی یا کوچه‌ها می‌باشد و با ۳ دروازه خود که هر یک به محله‌ای راه داشته، عنصر ارتباطی شهر تفت بوده است. در دورتادور و یک متر بالاتر از سطح میدان شاه ولی تفت، غرفه‌هایی دوطبقه و هلالی با طول و عرض ۱.۵ تا ۲.۵ متر و ارتفاع ۳ تا ۳.۵ متر قرار دارد که تعدادی ستون در امتداد دیواره‌های جانبی آن به ‌عرض ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر، جداکننده این غرفه‌های مستقل از هم می‌باشند. غرفه‌های فوقانی آن نیز از طریق درگاه‌های بسیار کوچک با هم ارتباط دارند. حسینیه شاه ولی تفت هرساله در ایام محرم و سوگواری، محل اصلی تجمع عزاداران حسینی می‌باشد که مردها در غرفه‌های طبقه اول (همکف) و زنان در غرفه‌های طبقه‌ی دوم با ورودی جدا، نشسته و به تماشای مراسم می‌پردازند.

مراسم های که در این انجام می شود فوق العاده است و برای بازدید جای دیدنی و خوبی است