خانه تاریخی درزی محله گرجی محله، آمل

خانه حاج علی ارباب معروف به خانه درزی های آمل در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این خانه قدیمی یکهزار متر مربعی که در کوچه ملک زاده، سر نبش خیابان آیت الله جوادی آملی قرار دارد، به شماره ۳۱۲۱۰ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. خانه تاریخی درزی های آمل با دارا بودن حیاط اندرونی و بیرونی است که گچ بری و نقاشی های این خانه متعلق به دوره قاجاریه است. نقش های شمسه بر روی ستون های این خانه قدیمی بویژه نمای غربی آن مشاهده می شود که جلوه و زیبایی این خانه را دوچندان کرده است. این خانه دو طبقه است. طبقه نخست بنا دارای اتاق های سه دربی و طبقه دوم آن را اتاق های شش دربی تشکیل می دهد که درب اتاق ها از ضلع غربی و شرقی باز می شود. اتاق هایی با هشت درب در خانه قدیمی درزی ها به عنوان ویژگی دیگر ساخت این خانه میباشد. سردابه ای نیز در محوطه این خانه وجود دارد. مالکیت این خانه در اختیار وراث بوده و در حمایت حقوقی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان آمل قرار دارد. بخشی از شهر قدیمی آمل در منطقه پایین بازار در هسته مرکزی شهر آمل واقع شده و شمار زیادی خانه های قدیمی و تاریخی در این منطقه واقع شده است و تاکنون بیش از ۴۰۴ هکتار بافت فرسوده در مناطق شهری به ویژه مناطق مرکزی شهر آمل شناسایی شده که ۱۳۰ هکتار آن تاریخی است. بنای خانه در حدود ۹۲۱ تا ۱۱۱ سال قدمت دارد و مربوط به دوره قاجار است .این بنا در نیاکی محله در بافت قدیم آمل واقع شده است. این خانه متعلق به فردی به نام حاج علی ارباب بوده است و اکنون نوادگان ایشان در آن سکونت دارند. بنایی طویل، در جهت شرقی غربی، که نمای شرقی رو به معبر اصلی قرار گرفته است. آرایش این نما نظیر آنچه در خانه شفاهی صورت گرفته، نیست، اما در نمای جنوبی بنا با آرایه هایی مشابه رو به رو خواهیم شد. بنا در دو طبقه و زیر زمین؛ دارای حیاط شمالی و جنوبی می باشد به لحاظ سازه مانند معماری خانه های قاجاری پنجره های مشبک ارسی نورگیر و سقف سفال پوش می باشد قدمت این اثر متعلق به قرون متأخر اسلامی (قرن ۱۰ الی ۱۳ ه.ق) بوده است. در قسمت جنوبی این خانه دارای تزیینات بندکشی به رنگ کرم و خاکستری با نقوش لوزی و دایره ای و ستاره ای بر روی بدنه دیوار نقش گردیده است که اصولا این تزیینات بر وردی اصلی خانه، همچنین نقوش فرنگی، در گچبریهای پیش بخاری دیده میشود. همچنین تزیینات رنگی آمیزی شده در دو طرف پنجره های ارسی اجرا شده است. بر بالای این پنجره های ارسی نیز نورگیرهای چوبی گره چینی مشاهده می گردد. این خانه از مصالحی چون آجر و ساروج و سنگ و چوب و آهک و سفال پوشش بام نیز ساخته شده است. در اتاق اصلی چلیپایی نیز تزیینات گچبری رنگ آمیزی شده نیز مشاهده می گردد