بازار مرکزی بیرجند بیرجند

بازار بیرجند در ادوار مختلف تاریخ به دلیل قرارگیری شهر بیرجند در مسیر تجاری هند از رونق بسیاری برخوردار بوده و وجود کاروانسراها و بازارهای کوچک و بزرگ نشان از رونق آن داشته است. این بازار امروزه از جاهای دیدنی بیرجند محسوب می‌شود.بیرجند به‌عنوان یکی از شهرهای تاریخی خراسان جنوبی، از قدیم‌الایام بازارهای معروفی داشته است. این بازارها در دو قسمت شمال رود و جنوب رود بیرجند مستقر بوده‌اند.این بازار در طی دوران متمادی بافت سنتی خود را حفظ کرده و با گذشت ایام و گرمی داد و ستد، همچنان فعال بوده و هست. امروزه بازار بیرجند به‌عنوان یکی از بازارها و جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی، میزبان گردشگران و بازدیدکنندگان است. از دوره صفویه به‌ویژه در طی یک قرن گذشته به علت ایجاد امنیت و قرارگیری بیرجند در مسیر چندین شهر موجب شده این شهر پایگاه تجاری برای بازرگانان شهرهایی مثل کرمان، یزد، هرات، سیستان و چند شهر دیگر بوده و از رونق اقتصادی قابل توجهی برخوردار باشد. از اوایل قرن بیستم نه تنها بیرجند محل تجمع بازرگانان ایرانی بوده، بلکه تجار هندی هم برای بهبود مبادلات، بیرجند را انتخاب می‌کردند و مبادلات و واردات کالاهایی مانند منسوجات پنبه‌ای و پشمی، قند و شکر و چای الزاما از طریق بیرجند انجام می‌شد.

این بازار در طی دوران متمادی بافت سنتی خود را حفظ کرده و با گذشت ایام و گرمی داد و ستد، همچنان فعال بوده و هست. امروزه بازار بیرجند به‌عنوان یکی از بازارها و جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی، میزبان گردشگران و بازدیدکنندگان است. از دوره صفویه به‌ویژه در طی یک قرن گذشته به علت ایجاد امنیت و قرارگیری بیرجند در مسیر چندین شهر موجب شده این شهر پایگاه تجاری برای بازرگانان شهرهایی مثل کرمان، یزد، هرات، سیستان و چند شهر دیگر بوده و از رونق اقتصادی قابل توجهی برخوردار باشد. از اوایل قرن بیستم نه تنها بیرجند محل تجمع بازرگانان ایرانی بوده، بلکه تجار هندی هم برای بهبود مبادلات، بیرجند را انتخاب می‌کردند و مبادلات و واردات کالاهایی مانند منسوجات پنبه‌ای و پشمی، قند و شکر و چای الزاما از طریق بیرجند انجام می‌شد.این بازار در قدیم‌الایام عرصه‌ خرید و فروش فرآورده‌های محلی مانند زعفران، گلیم، گیوه، گندم، جو، عدس، لوبیا، نخود، کتیرا و آنغوزه، ترنجبین، قارچ، توت خشک، برگه هلو و زردآلو نیز بوده است. هم‌جواری این بازار با مرزهای کشورهای پاکستان، افغانستان و حتی هندوستان آن دوران باعث تبدیل این بازار به بازار شاخص منطقه و شرق کشور شد. در آن دوران بازرگانان هندی به منظور تجارت ادویه هندی به بیرجند می‌آمدند و سالیان سال در بازار بیرجند به کار مشغول می‌شدند.وجود حداقل ۳۰ تاجر هندی که در بیرجند فعالیت داشتند، نشانه‌ اهمیت روابط تجاری با هند است. در این داد و ستدها کالاهای بیرجند و شهرهای مجاور شامل زعفران، زرشک، قالیچه، زیلو، جاجیم، گیو، خشکبار، زیره، پشم و کرک، گیاهان دارویی به ویژه آنغوزه با کالاهای هندی مبادله می‌شد.