امامزادگان احمد بن قاسم و فاطمه خاتون (ع) محله دروازه قلعه، قم

نسب احمد بن قاسم با سه واسطه به حضرت امام جعفر صادق(ع) می رسد. پدر بزرگوارش قاسم بن احمد شعرانی، فرزند علی بن جعفر عریضی است که از راویان مورد اطمینان می باشد. و مادرش ام کلثوم، دختر عبدالله بن اسماعیل بن ابراهیم بن محمد بن عبدالله بن محمد بن علی زینبی است قاسم بن احمد، پدر ارجمندامامزاده احمد بن قاسم، دارای دو فرزند دیگر به نامهای علی و فاطمه نیز بوده است. علی بن قاسم نیز مانند پدر از راویان مورد اطمینان بوده، اما از احمد بن قاسم به عنوان راوی ذکری به میان نیامده است. فاطمه، خواهر امامزاده احمد بن قاسم، مادر یکی از امامزادگان بزرگوار مدفون درقم به نام محمد عزیزی است. سید محمد عزیزی فرزند عبدالله بن حسین بن علی بن محمد بن الامام جعفر صادق(ع) است که به سید سربخش معروف می باشد. وی سیدی دلاور، تنومند و قوی بود، که در اواخرقرن سوم برای زیارت عتبات مقدس با کاروانی عازم بغداد شد. در نزدیکی نهروان باگروهی از راهزنان روبرو گردید و همراهانش از وی خواستند تا شر آنها را دفع نماید. سید با لباس فاخری که بر تن داشت شمشیر حمایل نموده، عمامه سبزی بر سرنهاد و نزدیک آنها رفت. ابتدا کوشید تا با نصیحت آنها را از این کار خلاف باز دارد اما نتوانست. کاربه مشاجره کشید و سید محمد به قتل رسید. راهزنان سرش را از بدن جدا کردند و به پیش امیرشان فرستادند و تمام اموال کاروان را غارت نموده با خود بردند. کاروانیان برهنه و گرسنه، بدون زاد و توشه از رفتن به عراق منصرف شده، به قم بازگشتند. غلامان سید، تن بی سر مولای خود را به کمک دیگران به قم آوردند و درخانه اش (نزدیک مسجد رضائیه، در خیابان آذر، حوالی چهل اختران) به خاک سپردند. از آن سو یکی از نزدیکان وی به دنبال راهزنان به راه افتاد و نزد بزرگشان رفته،به هر کیفیت سر بریده سید محمد را از آنها گرفت، و چند روز دیرتر از کاروان به قم آمد و سر او را در گوشه بقعه، جدا از تن دفن کردند. یکی از دلایل مهم مهاجرت سادات علوی از مدینه به ایران در اوایل قرن سوم، ورود حضرت امام رضا(ع) (200 ه .ق) به ایران است. احمد بن قاسم نیز در حدود همین سالها به همراه خواهرش فاطمه از مدینه به قم آمد و تا آخر عمر در این شهر ماند. او سیدی فاضل و پرهیزکار بود. در اواخر عمر بر اثر بیماری آبله که در چشمش پیدا شد، نابینا گردید و بقیه عمر را در گوشه ای به تهجد و عبادت سپری نمود. وی پس از عمری تلاش و مجاهده در راه تهذیب نفس، بدون فرزندبه دیدار معبود شتافت و دار فانی را وداع گفت، بدن مطهرش را در مقبره مالون(نزدیک دروازه قلعه) به خاک سپردند و بر فراز تربتش بر طبق معمول آن روزسایبانی از بوریا ساختند. در سال 258 ه .ق معتمد عباسی برای اشغال شهرهای زنجان، ابهر سلطانیه وقزوین، که در تحت تصرف یکی از سادات علوی به نام حسین کوکبی بود و در آن منطقه حکومت مستقلی تشکیل داده بود، لشکری مجهز، به فرماندهی موسی بن بوغا (بغا) به آن سو گسیل داشت. و به عبدالله بن طاهر (حاکم خراسان) نامه ای نوشت که او را کمک نماید. موسی بن بوغا، خاقان بن مفلح ترک را سردار لشکر خویش گردانید و به او ماموریت داد که در سر راه خود، شورش مردم قم را فرو نشاند و مالیات عقب مانده را وصول نماید و کسانی را که از دستورهای وی سرپیچی کنند، سرکوب کند و در ری به اردوی بغداد ملحق گردد. ابن مفلح پس از چند روز تلاش، از حصار قم گذشت و وارد شهر گردید و تنی چند ازسران را به قتل رسانید و مالیات چند ساله قم را وصول نمود. یکی از اعمال ناشایستی که انجام داد این بود که دستور داد سایبانی که روی مزار احمد بن قاسم ساخته بودند، خراب کنند! سپس به جانب ری حرکت کرد. مدتی پس از خراب شدن سایبان کسی او را زیارت نمی کرد، تا اینکه در سال 371هجری قمری یکی از مردان صالح قم خواب دید در اینجا مردی فاضل مدفون می باشد و زیارت کردن او دارای اجر و ثواب بسیار است. از آن پس دوباره بر آن قبر سایبانی ساختند ومردم برای زیارت و طلب شفا به آنجا روی آوردند. پس از گذشت زمانی، مردم قم بر فراز تربت وی قبه ای بنا نهادند.

هجرت ایشان از مدینه يكي از دلايل مهم مهاجرت سادات علوي از مدینه به ايران در اوايل قرن سوم، ورود حضرت امام رضا علیه السلام (200 هـ.ق) به ايران است. احمد بن قاسم نيز در حدود همين سالها به همراه خواهرش فاطمه از مدينه به قم آمد و تا آخر عمر در اين شهر ماند. او سيدي فاضل و پرهيزكار بود. در اواخر عمر بر اثر بيماري آبله كه در چشمش پيدا شد، نابينا گرديد و بقيه عمر را در گوشه اي به تهجد و عبادت سپري نمود. مزار احمد بن قاسم وي پس از عمري تلاش و مجاهده در راه تهذيب نفس، بدون فرزند به ديدار معبود شتافت و دار فاني را وداع گفت، بدن مطهرش را در مقبره مالون (نزديك دروازه قلعه) به خاك سپردند و بر فراز تربتش بر طبق معمول آن روز سايباني از بوريا ساختند. در سال 258 هـ.ق معتمد عباسي براي اشغال شهرهاي زنجان، ابهر سلطانيه و قزوين كه در تحت تصرف يكي از سادات علوي به نام حسين كوكبي بود و در آن منطقه حكومت مستقلي تشكيل داده بود، لشكري مجهز به فرماندهي موسي بن بوغا (بُغا) به آن سو گسيل داشت و به عبداللّه بن طاهر (حاكم خراسان) نامه اي نوشت كه او را كمك نمايد. موسي بن بوغا، خاقان بن مفلح ترك را سردار لشكر خويش گردانيد و به او مأموريت داد كه در سر راه خود، شورش مردم قم را فرو نشاند و ماليات عقب مانده را وصول نمايد و كساني را كه از دستورهاي وي سرپيچي كنند، سركوب كند و در ري به اردوي بغداد ملحق گردد. يكي از دلايل مهم مهاجرت سادات علوي از مدينه به ايران در اوايل قرن سوم، ورود حضرت امام رضا علیه السلام (200 هـ.ق) به ايران است. ابن مفلح پس از چند روز تلاش، از حصار قم گذشت و وارد شهر گرديد و تني چند از سران را به قتل رسانيد و ماليات چند ساله قم را وصول نمود. يكي از اعمال ناشايستي كه انجام داد اين بود كه دستور داد سايباني كه روي مزار احمد بن قاسم ساخته بودند، خراب كنند! سپس به جانب ري حركت كرد. مدتي پس از خراب شدن سايبان كسي او را زيارت نمي كرد تا اين كه در سال 371 هـ.ق يكي از مردان صالح قم خواب ديد در اينجا مردي فاضل مدفون مي باشد و زيارت كردن او داراي اجر و ثواب بسيار است. از آن پس دوباره بر آن قبر سايباني ساختند و مردم براي زيارت و طلب شفا به آنجا روي آوردند. پس از گذشت زماني، مردم قم بر فراز تربت وي قبه اي بنا نهادند. اين مقبره به مرور ايام رو به خرابي نهاد و بارها تعمير و بازسازي شد تا اين كه در سال 780 هـ.ق از ناحيه علي بن عزّالدين اسحق (فرزند علي بن صفي الدين) حاكم عراق تجديدبنا شد و گنبد كنوني كه قرن ها از آن مي گذرد از آثار باقيمانده وي است. مؤلف تاريخ قم مي نويسد: بعضي از افراد مورد اعتماد چنين نقل كردند كه عده اي از كساني كه داراي امراض صعب العلاج بودند و دكترها از معالجه آنها نااميد گشتند به اين بارگاه پناه آوردند و از اين بزرگوار شفا گرفتند.

در پایان خیابان معلم قم که از سوی بیت امام خمینی(قدس سره) به موازات خیابان چهارمردان ادامه دارد، امامزاده بزرگواری خفته است که در این شماره با زندگی وی آشنا می شویم.

فضای خوبی دارد و محیط خوبی برای عبادت دارد و رسیدگی خوبی شده است

امامزادگان جلیل القدر مملو از معنویت و نور خدا

شاه احمد قاسم... یاد تشیع جنازه سردار حاج قاسم سلیمانی میفتم، چون اونجا بودیم که تابوت ایشون به ما رسید

یکی از قبرستان های قدیمی قم می باشد که به سبب تدفین دو تن از امامزادگان مورد اقبال عمومی قرار دارد. با توجه به احداث بزرگراه پیامبر اعظم موقعیت جغرافیایی این قبرستان ارتقاء یافت و گران ترین قبرها در قم مربوط به این قبرستان می باشد. شکل گنبد این امامزاده نیز سبکی خاص می باشد که متعلق به دوره تاریخی خاص خود است.

یه خواهر و برادر از نوادگان امام صادق علیه السلام

شاه احمد قاسم