ارگ کلاه فرنگی بیرجند محله چهاردرخت، بیرجند

شهرستان بیرجند از جمله سرزمین‌های تاریخی در کشور است که احتمالا در اواخر پادشاهی ساسانی و به همت زرتشتیان اهل یزد و کرمان، به‌عنوان محلی برای اسکان و استراحت افرادی که قصد عبور از کویر به سمت شمال خراسان و ماوراءالنهر را داشته‌اند، ایجاد شده است. با توجه به قدمت و تاریخ غنی این شهرستان، آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری ارزشمندی در این سرزمین برجای مانده است که «ارگ کلاه ‌فرنگی»، یکی از آن‌ها است. «ارگ حسام‌الدوله»، «قصر بی‌بی عروس» و «ارگ سرکار»، از دیگر نام‌هایی است که این اثر تاریخی و ملی کشور به آن شهرت یافته است.کلاه فرنگی یا کوشک، درواقع نوعی از معماری سلطنتی است که اغلب در قاره‌ کهن و در کشورهایی همچون ایران، امپراطوری عثمانی و همچنین شبه قاره‌ هند، طرفداران بسیاری داشته و نمونه‌های متعددی از آن‌ها در طول تاریخ ساخته شده و برجای مانده است. بناهایی که در مرکز باغ یا در وسط تفریحگاه‌ها به صورت‌های مختلفی از جمله ساده یا تزئینی احداث می‌شد.«ارگ کلاه فرنگی» که در کنار دیگر جاهای دیدنی بیرجند همچون «مدرسه‌ شوکتیه»، «باغ اکبریه»، «قلعه بیرجند» و «ارگ بهارستان» دارای ارزش تاریخی و فرهنگی است، در دوران حکومت قاجاریان و در سال‌های ۱۲۶۴ تا ۱۳۱۳ هجری قمری در شهرستان بیرجند احداث شده است. عمارتی که گفته می‌شود طراح و سازندگان، آن را با کاربری مقر حکومتی و به مساحت تقریبی ۷۰۰ متر مربع احداث کرده است.

ارگ کلاه فرنگی یکی از آثار تاریخی شهر بیرجند است. این بنا در دوره قاجار و بین سال‌های ۱۲۶۴ تا ۱۳۱۳ هجری قمری ساخته شده‌است و در حال حاضر این ارگ در محل فرمانداری بخش بیرجند واقع است. این ساختمان که در گذشته به نام‌های دیگری همچون ارگ حسام الدوله، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار نیز خوانده می‌شد؛ صرف نظر از فرم زیگوراتی آن در بخش هم کف کاملترین نقشه و فضاسازی را دارا می‌باشد و قسمت ورودی ارگ جلوتر از طبقه هم کف ایجاد شده‌است که با چندین قوس طاق‌های زیبایی را در بنا به وجود آورده‌است.این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این ارگ که منسوب به امیر حسن خان شیبانی است و متعلق به امیر علم خزیمه بوده که وی آن را به فرمانداری بیرجند اهدا نمود. سازمان میراث فرهنگی این بنا را به عنوان یک ساختمان قدیمی و ارزشمند به ثبت رسانده‌است. این ارگ به شکل شش ضلعی و در رأس به شکل مخروط و به رنگ سفید می‌باشد و مصالح این ساختمان از گل، آجر، آهک و ساروچ است.این اثر تاریخی که زمانی مقر حکومتی بود از یادگارهای اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار می‌باشد. عمارت ارگ صرف نظر از فرم ویژه «زیگوارتی» و «شش اشکوبه» از چند بخش مهم تشکیل شده‌است.بخش هم کف بنا با داشتن کاملترین نقشه و فضاسازی، جایگاه ویژه‌ای در این بنا دارد. فضای ورودی ارگ جلوتر از طبقه هم کف ساخته شده و با چند قوس زیبا و چشمگیر طاق‌هایی را در آن به وجود آورده‌است. مجموع فضاهای به وجود آمده در طبقه هم کف، علاوه بر دارا بودن تزیینات و فنون تزیینی گوناگون به گونه‌ای طراحی شده که فضاهای مختلف مانند هشتی، گنبدی‌ها و اتاق‌ها به وسیله دالان‌های ارتباطی با هم مرتبط می‌باشند. حوضخانه بنا نیز مرکزیتی را در طبقه هم‌کف به وجود آورده به‌طوری‌که ورودی‌های مختلفی از فضای پیرامون حوضخانه به این محل گشوده می‌شوند. محوطه حوضخانه یک متر از کف اصلی بنا پایین‌تر است و به صورت هشت ضلعی طراحی و ساخته شده‌است. فضای پیرامون این مکان دارای طاق‌نماهای تزیینی با مقرنس‌های زیبا می‌باشد به تعداد طاق نماها، سکوهای کوتاهی در بخش تحتانی آن تعبیه شده‌است. روشنایی فضای حوضخانه از طریق گنبدی کلاه فرنگی و توسط پنجره‌های نورگیر تأمین می‌شود. آب‌نمای زیبایی نیز با فرم مخصوص علاوه بر تهویه حوضخانه، هوای مطبوعی را در این مکان به وجود می‌آورد. از جمله تزیینات به کار رفته در فضای حوضخانه، مقرنس، رسمی‌بندی، کاربندی‌های لانه زنبوری و تزیینات گلدانی است.

«ارگ کلاه فرنگی» که در کنار دیگر جاهای دیدنی بیرجند همچون «مدرسه‌ شوکتیه»، «باغ اکبریه»، «قلعه بیرجند» و «ارگ بهارستان» دارای ارزش تاریخی و فرهنگی است، در دوران حکومت قاجاریان و در سال‌های ۱۲۶۴ تا ۱۳۱۳ هجری قمری در شهرستان بیرجند احداث شده است. عمارتی که گفته می‌شود طراح و سازندگان، آن را با کاربری مقر حکومتی و به مساحت تقریبی ۷۰۰ متر مربع احداث کرده است.این در حالی است که در عصر حاضر، این اثر تاریخی به عنوان ساختمان استانداری استان خراسان جنوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازندگان این میراث ملی، آن را به فرم زیگوراتی یا شکل پله پله‌ای، در شش طبقه، با معماری زیبا و قابل توجهی ساخته‌‌اند و اکنون به همت سازمان میراث فرهنگی کشور، همچون عمارتی کهن و ارزشمند به ثبت ملی رسیده است. این بنا که در ابتدا با پلان شش ضلعی ساخته شده و در آخرین طبقه که راس عمارت را تشکیل می‌دهد به شکل مخروطی تبدیل شده و نمایی زیبا و باشکوه را ایجاد کرده است.محققان، این ارگ را به «امیر حسن خان شیبانی»، نسبت داده‌اند؛ عمارتی که تا اوایل دوران حکومت قاجار، همچنان به عنوان مقر حکومتی مورد استفاده قرار می‌گرفت و توسط مالک آن «امیر علم خزیمه»، در سال ۱۳۵۶ به فرمانداری بیرجند اهدا شد. امروزه سازمان میراث فرهنگی کشور نیز این بنای تاریخی و کهن را ارج نهاده و آن را در زمره‌ بناهای تاریخی مهم و جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی قرار داده و با شماره‌ ۱۸۸۰ به ثبت ملی رسانده است. معمار و طراح ارگ بیرجند، آن را به شکل شش ضلعی و در راس آن را به‌صورت یک مخروط و سفید رنگ ساخته است که در نگاه نخست، توجه تماشاگران و کارشناسان معماری را به‌واسطه‌ زیبایی و طراحی جالب و قابل توجه‌ای که دارد، به خود جلب می‌سازد. عمده مصالح استفاده شده در ساخت ارگ بیرجند،گل، آجر، ساروچ و آهک است و ضمن داشتن شکل زیگوراتی و شش اشکوبه که خاص و منحصربه‌فرد جلوه می‌کند، متشکل از چند بخش اصلی و فرعی است. هم‌کف، فضای ورودی، هشتی، گنبدی‌ها، چندین اتاق، دالان‌های مختلف، فضای حوضخانه، فضای اطراف حوضخانه و طبقه‌ اول، از جمله قسمت‌هایی است که در این ارگ قدیمی طراحی و ساخته شده است.

قشنگ بود . فقط لازم هست بیشتر به فضای سبزی برسن

ارزش دیدن اگه نزدیک هستید

خیلی معماری قشنگی داشت خیلی آرامش داشت امیدوارم زود تر مرمت طبقه های بالا تموم بشه

اصلا خاص زیاد دیدنی نیست یه ساختمون با یه معماری همین چیز زیادی نیست اینقدر بزرگش کردن

متاسفانه چون در محوطه اداری فرمانداری بیرجند واقع شده، بازدید از آن همیشگی و راحت نیست و لذا زیاد روی بازدید ازش حساب نکنید.

ارگ زیباو جذابی بود توصیه میکنم تشریف ببرید

عمارت کلاه فرنگی بیرجند یکی از زیباترین عمارتهای کلاه فرنگی مربوط به دوره قاجار است

کلاه فرنگی یا کوشک، درواقع نوعی از معماری سلطنتی است که اغلب در قاره‌ کهن و در کشورهایی همچون ایران، امپراطوری عثمانی و همچنین شبه قاره‌ هند، طرفداران بسیاری داشته و نمونه‌های متعددی از آن‌ها در طول تاریخ ساخته شده و برجای مانده است. بناهایی که در مرکز باغ یا در وسط تفریحگاه‌ها به صورت‌های مختلفی از جمله ساده یا تزئینی احداث می‌شد.محققان، این ارگ را به «امیر حسن خان شیبانی»، نسبت داده‌اند؛ عمارتی که تا اوایل دوران حکومت قاجار، همچنان به عنوان مقر حکومتی مورد استفاده قرار می‌گرفت و توسط مالک آن «امیر علم خزیمه»، در سال ۱۳۵۶ به فرمانداری بیرجند اهدا شد. امروزه سازمان میراث فرهنگی کشور نیز این بنای تاریخی و کهن را ارج نهاده و آن را در زمره‌ بناهای تاریخی مهم و جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی قرار داده و با شماره‌ ۱۸۸۰ به ثبت ملی رسانده است. معمار و طراح ارگ بیرجند، آن را به شکل شش ضلعی و در راس آن را به‌صورت یک مخروط و سفید رنگ ساخته است که در نگاه نخست، توجه تماشاگران و کارشناسان معماری را به‌واسطه‌ زیبایی و طراحی جالب و قابل توجه‌ای که دارد، به خود جلب می‌سازد. عمده مصالح استفاده شده در ساخت ارگ بیرجند،گل، آجر، ساروچ و آهک است و ضمن داشتن شکل زیگوراتی و شش اشکوبه که خاص و منحصربه‌فرد جلوه می‌کند، متشکل از چند بخش اصلی و فرعی است. هم‌کف، فضای ورودی، هشتی، گنبدی‌ها، چندین اتاق، دالان‌های مختلف، فضای حوضخانه، فضای اطراف حوضخانه و طبقه‌ اول، از جمله قسمت‌هایی است که در این ارگ قدیمی طراحی و ساخته شده است.

معماریش زیباست

یک بنای تاریخی زیبا

یک بنای جالب

یکی از آثار تاریخی شهر بیرجند است. این بنا در دوره قاجار و بین سالهای ۱۲۶۴ تا۱۳۱۳ هجری قمری ساخته شده است و در حال حاضر این ارگ در محل استانداری خراسان جنوبی واقع است. این ساختمان که در گذشته به نام های دیگری همچون ارگ حسام الدوله ، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار نیز خوانده میشد؛ صرف نظر از فرم زیگوراتی آن در بخش هم کف کاملترین نقشه و فضاسازی را دارا می باشد و قسمت ورودی ارگ جلوتر از طبقه هم کف ایجاد شده است که با چندین قوس طاق های زیبایی را در بنا به وجود آورده است. این ارگ که منسوب به امیر حسن خان شیبانیاست و متعلق به امیر علم خزیمه بوده که وی آن را به فرمانداری بیرجند اهدا نمود. سازمان میراث فرهنگی این بنا را به عنوان یک ساختمان قدیمی و ارزشمند به ثبت رسانده است. این ارگ به شکل شش ضلعی و در رأس به شکل مخروط و به رنگ سفید می‌باشد و مصالح این ساختمان از گل، آجر، آهک و ساروچ است.

عمارتی است باشکوه و زیبا با معماری خاص، به جای مانده از دوره قاجار، پیشنهاد میدم برید و خودتون رو تصور کنید که در آن دوره تاریخی هستید

وسط اداره ی دولتیه بهش رسیدگی نمیشه و سخت راه میدن برای بازدید

ارگ کلاه فرنگی متعلق به دوره قاجار و یکی از دیدنی‌ترین جاذبه های گردشگری بیرجند است. این بنا به نام‌های ارگ حسن خان، ارگ حسام الدوله، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار هم شهرت دارد. این سازه شش ضلعی با سقف مخروطی شکل و طراحی زیگوراتی از فضاسازی بسیار خوبی برخوردار بوده و نمای آن با قوس‌های طاقی شکل زیبا تزیین شده است. در مرکز طبق همکف این بنا از جاهای دیدنی بیرجند حوضخانه‌ای را می‌بینید که به‌شکل هشت ضلعی طراحی شده و حال‌وهوایی اصیل و تاریخی را ایجاد کرده است. بادگیرها، هشتی‌ها، طاق‌نماهای تزیینی با مقرنس‌های باشکوه، سکوهای کوتاه، نورگیرهای بزرگ و یک آب‌نمای چشمگیر تنها برخی از دیدنی‌هایی هستند که گوشه‌ای از سبک زندگی و فرهنگ گذشتگان را در مقابل شما به‌نمایش می‌گذارند.

بسیار زیبا و ارزشمند

ماکه الان 21 سال از خدا عمر گرفتیم بچه همین استان و دیاریم هنوز استان جای درستی و بوم گردی و برای گردشگری خوب نمیکنن و فقط پول و بودجه استان ما نمی‌دانیم چی میشه کجا میشه کجا میره با این همه منبانی که استان خرا سان جنوبی داره و این همه منابع طیبعی ملی و معلوم نیست پول همه چی استان کجا ها دار خرج میشه و گذشته براین این استان در دل نقطه شرقی کشور ایران هست و محسوب میشه و تمام جاده ابریشمی که میگن میره و به همه جا متصل هست و نه اینکه الان این همه جون بیکار و معتاد هست و دزد هست و خواهشن ازاین استان نگید زیاد که بالاو پاینش نکنید که فقط امکاناتی رو به راهی نیست من هز مردمی که اینجا میانو حضور دارن چه اهل استانهای میهمان میخوام که این مسولین رو خز خواب بیدار کنن چون از مردم این استان که بخاری نیست

عالیه

قرار بود از مسیر زیر زمینی وصل به قلعه پایین شهر بشه چی شد ؟ و مورد گردشگری قرار بگیره

خوب

درش بسته بود ظاهراً فعالیت نمیکنن

اجازه ورود نداریم اجازهعکس برداری نداریم اینجا نیایین

بهترین جای تاریخی و دیدنی بیرجند

ارگ کلاه فرنگی شهرستان بیرجند، بین سال‌های 1264-1313 یعنی در اواخر دوران زندیه و اوایل قاجار ‏ساخته شده است. این ارگ در گذشته به نام‌های ارگ حسام الدوله، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار نیز ‏معروف بوده است. ارگ کلاه فرنگی را به امیر علم خزیمه نسبت می‌دهند که بعدها توسط ایشان به فرمانداری ‏بیرجند اهدا شده است‌. از این بنا امروزه به عنوان استانداری خراسان جنوبی استفاده می‌شود. آدرس ارگ کلاه ‏فرنگی در خیابان مطهری بیرجند قرار دارد. اگر علاقه مندید تا بیشتر در مورد ارگ کلاه فرنگی بیرجند بدانید، ‏شمارا به خواندن ادامه این مقاله دعوت می‌کنیم.‏ در قسمت ورودی به دلیل جلوتر قرار گرفتن از سالن همکف طاق‌های قوسی شکل زیبایی در جلو بنا به چشم ‏می‌خورد. چیزی که در نگاه اول به این بنا نظر بیننده را به خود جلب می‎کند، شکل مخروطی آن است که ‏معمولا این شکل بناها در ایران، هند و عربستان که دارای معماری سلطنتی بوده‌اند بیشتر دیده می‌شود. این ‏بنای "زیگوراتی" و "شش اشکوبه" چند بخش مهم دارد. این بنای شش ضلعی به رنگ سفید و از مصالحی ‏همچون گل، آجر، آهک و ساروج ساخته شده است. ایرانیان قدیم در ساخت بنا از ملاتی به نام ساروج استفاده ‏می‌کردند که برای ساخت این ملات، رس و آهک را به نسبت شش به چهار با هم مخلوط و سپس دو روز ورز ‏می‌دادند تا تبدیل به گلی سفت ‌شود. این ملات در دوران گذشته اهمیت زیادی داشته است و از آن برای ‏ساخت حوض، پل، آب انبار، برکه، گرمابه، بنای خانه و سد استفاده می‌شده است. پلان ارگ کلاه فرنگی ‏بیرجند در قسمت همکف کامل‌ترین نقشه و فضاسازی را دارد. این قسمت تزئینات زیبایی دارد و طراحی آنها ‏به گونه‌ای است که اتاق‌ها، هشتی و گنبدی‌ها توسط دالانی به یکدیگر مرتبط می‌شوند. یکی از مزیت‌های بسیار ‏زیبا در این طبقه حوض خانه آن است که از ورودی سایر فضاها به این حوض خانه راهی وجود دارد. فضای ‏کلی آن یک متر از کف طبقه هم کف پایین‌تر قرار دارد و به شکل هشت ضلعی طراحی شده است. دور تا دور ‏حوض خانه را طاق نماهای تزئینی با مقرنس‌های زیبا فرا گرفته است که به تعداد طاق نماها سکوهای کوتاهی ‏در زیر هر یک تعبیه شده است. روشنایی این طبقه از طریق گنبد کلاه فرنگی و پنجره‌های نورگیر تامین ‏می‌شود. از دیگر زیبایی‌های این حوض، آبنمای آن است که با شکل خاصی موجب تهویه هوا در این مکان ‏می‌شود. آنچه از هنر ایرانیان در این مکان به چشم می‌خورد بی‌شمار است و در هر گوشه این بنا، دستی ‏هنرمند تزئیناتی گلدانی، رسمی بندی، مقرنس، کاربندی‌های لانه زنبوری و صدها ریزه‌کاری دیگر را خلق کرده ‏است. طبقه دوم بنا نیز به شکل هشت ضلعی است که چند اتاق دارد و طبقه سوم و طبقات بعدی در اصل ‏نمادین و صرفا جهت تکمیل شکل بنا ساخته شده اند. آن طور که از تصاویر ارگ کلاه فرنگی بیرجند پیداست، ‏این بنا دارای دو بادگیر نیز بوده که در بازسازی‌های انجام گرفته حذف شده‌اند. ‏

ارگ کلاه فرنگی به عنوان دارالحکوه محل حکمرانی امیر معصوم خان بوده که در اواخره دوره زندیه احداث شده است. بنای مزبور به طور کلی از نظر فرم معماری با سایر بناهای شهر متفاوت است. این ساختمان در 6 اشکوب بنا شده، دو اشکوب آن فضا دار وبقیه طبقات جهت تکمیل فرم نمای بیرونی بر روی گنبد حوضخانه ساخته شده است. بخش همکف آن از یک پلان مربع شکل که اتاق های متعددی آن را احاطه نموده تشکیل شده است. در همین طبقه 4 هشتی به شکل قرینه به چشم می خورد، که اصلی ترین بخش ساختمان یعنی حوضخانه نیز در آن واقع شده است. حوضخانه دارای پلان هشت ضلعی است که طاقنما و سکو هایی آن را احاطه کرده اند.  یک حوض در وسط و گنبد با تزئینات مقرنس، رسمی بندی و کاربندی های زیبا به شکوه آن افزوده است. طبقه دوم شامل یک هشت ضلعی می باشد که چند اتاق را در خود جای داده و بخش های فوقاتی فقط جنبه سمبلیک و زیبایی داشته با پنجره هایی کوچک و کم عرض که جهت تامین نور حوضخانه تعبیه شده و به کلاه فرنگی مرسوم است. بخش محوطه و باغ مجموعه بر اساس اسناد قدیمی آن به شکل چهار باغ بوده که به دلیل تغییراتی که در آن ایجاد شده شکل اصلی خود را از دست داده است. عمارت کلاه فرهنگی به امیر علم خزیمه تعلق داشته که وی آن را به فرمانداری بیرجند تقدیم نموده است. معماری بکار رفته در طبقه ی هم‌کف ساختمان، به‌ گونه ای است که به کمک دالان های ارتباطی بخش‌های مختلف از جمله گنبدی‌ها، اتاق‌ها و هشتی به یکدیگر راه دارند. جالب است بدانید که این عمارت با وجود دارابودن شش طبقه، تنها دو طبقه از آن قابل استفاده بوده و طبقات دیگر تنها جهت زیباسازی بنا ساخته شده اند.  صفتی که به این عمارت با شکوه داده شده نگین شهر بیرجند است که واقعا در خور زیبایی انکار ناپدیر آن می باشد. اگر قصد سفر به بیرجند را دارید حتماً از این عمارت با شکوه نیز دیدن نمایید.  این اثر جزو آثار به ثبت رسیده ملی ایران می باشد

خاص نیست معمولیه. از زیباترین عمارتهای کلاه فرنگی. که داخل ساختمان فرمانداری هست

دوربین عکاس را نمی توان برد داخل موزه بخاطر دلایل امنیتی موزه