امامزاده بی بی دختران محله سنگ سیاه، شیراز

بی‌بی خدیجه ام عبدالله(ع)، معروف به بی‌بی دختران، از فرزندان امام زین العابدین(ع)است. ایشان در پی آزار و اذیت علویان از سوی حکام ظالم، به شیراز پناه آورده و پس از مدتی زندگی در این شهر، به شهادت رسیدند.این اثر به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است مشخصه‌های معماری و تاریخی این بنا برای بسیاری از علاقه‌مندان منحصر به فرد به حساب می‌آید، فضای اطراف آرامگاه، مکان خوبی برای پیاده‌روی و فرار از شلوغی شهر است. برای ورود به داخل امامزاده بی‌بی خدیجه(س)، می‌توان از درهای متعددی که در چهار طرف بنای مربعی شکل تعبیه شده وارد شد. ایوان‌های کوچک مشرف به درها را در هر سمت بنا می‌توان دید که با طاق‌های زیبایی تزیین شده‌اند. در فضای داخلی امامزاده کتیبه‌ای به خط نسخ، کاشی‌کاری‌ها، گچ‌بری‌ها و منبت‌کاری‌هایی دیده می‌شود و در وسط صحن نیز محفظه‌ای چوبی قرار گرفته است، ولی قبر ام عبدالله(س)، در زیرزمین این ساختمان قرار دارد و درِ آن به روی عموم مردم بسته است. اگر سرتان را به سمت بالا بچرخانید پنجره‌های مشبکی را روی گنبد می‌بینید که در واقع روشنایی داخل ساختمان از آنجا تامین می‌شود. طبقه دوم آرامگاه بی‌بی دختران بالکن‌های متعددی دارد که با نرده‌های مشبک چوبی آراسته شده‌اند و علاوه بر آن مقرنس های گچ‌بری به شکل ماهرانه‌ای بر روی آن‌ها نقش بسته است. از این بالکن‌ها می‌توانید فضای اطراف امامزاده را ببینید، در نزدیکی بقعه بی‌بی خدیجه اتاق آیینه‌کاری قرار گرفته که آرامگاه برخی از مشاهیر شهر به شمار می‌رود. دستور ساخت آرامگاه بی‌بی دختران را همسر موسس سسله آل مظفر یعنی قتلان (قتلغ خان) بیک خاتون مادر شاه شجاع داده بود، ولی در پی زلزله این بنا تخریب شد و محمد قلی‌خان ایلخانی، کسی که به هنر و فرهنگ علاقه خاصی داشته است، تصمیم به تعمیر این بنا می‌گیرد. به همین خاطر بنای کنونی منصوب به دوره ایلخانی است. دلیل شهرت آرامگاه بی‌بی خدیجه(س) به بی‌بی دختران، طبق روایت عامه، حضور دختران دم‌بخت در دوره‌های گذشته و طلب حاجت و بخت‌گشایی با توسل به خداوند و اهل بیت(ع) در این بقعه است.

امامزاده «ام عبدالله» مشهور به امامزاده بی بی دختران شیراز یا در گویش محلی بی‌بی‌دخترون، در شهر شیراز، بلوار شهید دستغیب، پشت مسجد حضرت ابالفضل(ع) واقع شده است.در کتاب آثار عجم در مورد این امامزاده می خوانیم که : «این امامزاده، نامش بی بی خدیجه و کنیه اش ام عبد الله. سیده ای است فاضله از اولاد حسین بن علی بن حسین (ع)». این بنا در زمان زندیه ساخته شده ‌است. چون به دلیل زلزله تخریب شده، محمد قلی خان ایلخانی عمارت را تجدید و تعمیر کرد و عمارت کنونی مربوط به دوره ایلخانی است. این آرامگاه در کوچه‌ای منشعب از خیابان شهید دستغیب در پشت مسجد بیت‌العباس در نزدیکی مسجد ایلخانی قرار گرفته‌استدستور ساخت آرامگاه بی بی دخترون را همسر موسس سسله آل مظفر یعنی قتلان (قتلغ خان) بیک خاتون مادر شاه شجاع داده بود. ولی در پی زلزله این بنا تخریب شد و محمد قلی خان ایلخانی کسی که به هنر و فرهنگ علاقه خاصی داشته تصمیم به تعمیر این بنا می گیرد. به همین خاطر بنای کنونی منصوب به دوره ایلخانی است. حتی گفته می شود که در اطراف این بقعه قبرستانی بوده که امروزه سنگ قبرهایش روی ازاره ها و دیواره های کار گذاشته شده است . بخشی از فضای مخروبه آرامگاه نیز تبدیل به یک دبستان شده است. گفتنی است که آرامگاه بی بی دختران در سال ۱۳۴۷ به ثبت ملی رسید.این بقعه معماری و تزئینات ساده و منحصر به فردی دارد که در حین سادگی آرامش خاصی را به بازدیدکنندگان القا می کند. بنای چندوجهی که دارای گنبد بلندی است و حتی روی این گنبد نیز کاشی کاری نفیسی دیده نمی شود. البته منبت کاری، کاشی کاری و سنگ نوشته های داخل بقعه دیدنی هستند. این آرامگاه در ۲ طبقه و با آجر ساخته شده و در احاطه باغچه و درختان تنومندی قرار گرفته که زیبایی خاصی به آن بخشیده اند. با اینکه بیش تر بازدیدکننده ها برای زیارت به این بقعه سر می زنند ولی مشخصه های معماری و تاریخی این بنا برای بسیاری از علاقه مندان منحصر به فرد به حساب می آید. از این گذشته فضای اطراف آرامگاه بی بی دختران مکان خوبی برای پیاده روی و فرار از شلوغی شهر است. برای ورود به داخل امامزاده بی بی خدیجه می توانید از درهای متعددی که در چهار طرف بنای مربعی شکل تعبیه شده وارد شوید. ایوان های کوچک مشرف به درها را در هر سمت بنا می بینید که با طاق های زیبایی تزیین شده اند.

امام زاده بی بی دختران شیراز واقعا زیباست

بی بی خدیجه، ام عبدالله از فرزندان زین العابدین امام چهارم شیعیان است. در شیراز، شمال مسجد مشیر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۱ تیر ۱۳۴۷ با شمارهٔ ثبت ۴۲۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این آرامگاه به بی‌بی‌دختران یا در گویش محلی بی‌بی‌دخترون معروف است. این بنا در زمان ایلخانی ساخته شده‌است و دستور ساخت آرامگاه را زنی از سلاطین آن زمان دستور داده‌است و چون به دلیل زلزله تخریب شده، محمدقلی خان ایلخانی عمارت را تجدید و تعمیر کرد و عمارت کنونی مربوط به دوره زندیه است و در ابتدا اطراف بقعه قبرستان بوده. این آرامگاه در کوچه‌ای منشعب از خیابان شهید دستغیب در پشت مسجد بیت‌العباس در نزدیکی مسجد ایلخانی قرار گرفته‌است. این آرامگاه دارای گنبدی بلند است بنا به صورت دو تاج با یک زیر زمین ساخته شده‌است. حیاط آن نیز دارای حوضی چهار گوشه در جلو آرامگاه و دو باغچه در گوشه آن است. مقبره‌ام عبدالله در زیرزمین حیاط قرار گرفته‌است و همچنین در بیرون از بقعه، در گوشه شمالی قبر عبدالله مبارک قرار دارد. ازاره درون بقعه تا بلندای یک و نیم متری از سنگ گندمک ساخته شده‌است، پوشش روی آرامگاه چوبی است که درازا و پهنای آن ۴ متر و ۱٫۵ متر و بلندای آن ۲ متر است. در دور و بر آرامگاه نیز، سنگ آرامگاههایی وجود دارد که نقش هایی بر روی آنان کشیده شده و اکنون در ازارهها در پله‌ها کارگذاشته شده‌است. این بقعه تاکنون چندین بار از سوی اداره اوقاف بازسازی شده‌است. مردم در قدیم باور داشتند دخترها برای یافتن شوهر از بی‌بی‌دختران حاجت می‌گیرند و بین دخترهای جوان در گذشته رسم بود پارچه یا نخی را به عنوان داشتن حاجت به حرم بی‌بی‌دختران می‌بستند و در زمان گرفتن حاجت نذر خود را ادا می‌کردند. برخی بر این باورند که معبد زرتشتی در این مکان بوده و به مرور زمان از آناهیتا به بی بی دختران دگرگون شده است مانند بی بی شهربانو تهران.

آرامگاه بی‌بی دختران که یکی از مقاصد مذهبی و جاهای دیدنی شیراز است، شمال مسجد مشیر قرار دارد و در زمان زندیه ساخته شده‌ است. دستور ساخت بنا را زنی از سلاطین وقت صادر کرد. بنای مذکور بعدها بر اثر زلزله تخریب شد تا اینکه محمد قلی خان ایلخانی آن را بازسازی کرد. عمارت کنونی مربوط به دوره ایلخانی است. این آرامگاه در کوچه‌ای منشعب از خیابان شهید دستغیب، در پشت مسجد بیت‌العباس و در نزدیکی مسجد ایلخانی قرار گرفته‌ است. این اثر در تاریخ ۲۱ تیر ۱۳۴۷ با شماره ثبت ۴۲۲ به‌‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.