حمام ابراهیم خان ظهیر الدوله کرمان

این موزه به همت والای آقای حسین ودیعتی از زرگران سرشناس کرمان مرمت و بازسازی شده و با وجود اینکه نفع مادی و بازگشت سرمایه ای واسه ایشون نداشته کلیه هزینه هاش رو تقبل میکنه و حتی طلاهای قدیمی کلکسیون خودش رو هم تو این موزه میگذاره. الان به بهترین شکل میتونید سیر تحول صنعت طلاسازی رو تا حال مشاهده کنید و نحوه ساخت طلا و صنعت زرگری رو در گذشته مشاهده کنید... موکدا توصیه به بازدید از این موزه میکنم

مجموعه ابراهیم خان کرمان شامل مدرسه، حمام، آب‌انبار و بازار می‌شود که قدمت آن به حکومت فتحعلی شاه قاجار می‌رسد. ابراهیم خان ظهیر الدوله، حاکم کرمان، این مجموعه زیبا را برای رفاه حال مردم ساخت

♦️حمام ابراهیم‌خان ظهیر الدوله 🔹حمام «ابراهیم خان» در سال ۱۲۳۱ قمری در کنار مدرسه و بازار ابراهیم خان شهرِ کرمان، به دستور «ابراهیم خان ظهیرالدوله»،  پسر عموی فتحعلی شاه حاکم کرمان ساخته شد.  🔹این حمام در طول ۲۰۰ سال گذشته تا چند سال قبل به صورت مستمر فعال بوده است. 🔹علاوه بر مقرنس‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های خاص سقفِ حمام، در بالای در ورودی و خروجی و در داخل حمام تصویری از دیو سفید و قدرت‌نمایی رستم نقاشی شده و معماری آن با الهام از معماری دورۀ صفویه طراحی و ساخته شده است.

ابراهیم خان ظهیرالدوله حاکم عادل کرمان در زمان سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار بود. او مجموعه‌ای با مساحت بیش‌از 4000 مترمربع در این شهر بنا کرد تا مردم رفاه بیشتری داشته باشند. این مجموعه شامل بخش‌های مختلفی می‌شود که از آن‌ها می‌توان به مدرسه، بازار، حمام، آب‌انبار، مسجد و… اشاره کرد.مجموعه ابراهیم خان کرمان از جاهای دیدنی کرمان است که اطراف میدان گنجعلی خان قرار دارد. قسمت‌های اصلی این مجموعه در یک زمان و با دستور ابراهیم خان ساخته شدند؛ اما فرزندان ظهیرالدوله بخش‌هایی از مجموعه را سال‌های بعد به آن اضافه کردند.

حمام ابراهیم خان از دیگر بخش‌های مجموعهٔ ابراهیم خان در کرمان است که سردر آن در کنج جنوب غربی فضای باز وسط بازار قیصریه قرار دارد. سازندگان این حمام آن را همانند دیگر حمام‌های قدیمی در مکانی پایین‌تر از سطح زمین احداث کرده‌اند تا با این روش، آبرسانی بهتر صورت گرفته و گرمای داخل حمام نیز تا حد قابل توجهی حفظ شود. در این حمام تزئینات کاشی‌کاری از نوع خشتی هفت‌رنگ کار شده‌است که در سردر حمام می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد. همچنین طاق حمام نیز به هنر مقرنس‌کاری مزین شده‌است. با طی کردن راهرویی زاویه‌دار می‌توان به بخش رخت‌کن حمام رفت که دارای یک گنبد مرکزی، ایوان‌های جانبی و در مرکز نیز حوض آب قرار گرفته‌است. این حوض آب نه تنها به زیبایی فضای داخل حمام افزوده‌است، بلکه نقش پررنگی در بازتاب نور به درون رختک‌کن ایفا می‌کند. تزئینات کاربندی از عمده تزئیناتی است که در ستون‌های سنگی که سقف‌های حمام بر آن‌ها قرار گرفته‌است، مشاهده می‌شود. گرمخانه از دیگر قسمت‌های حمام است که برای رسیدن به آن باید راهرویی طویل و زاویه‌دار را طی کرد. از ویژگی‌های حمام می‌توان به شکل راهروهای آن اشاره کرد که برای سه اصل محرمیت، جلوگیری از در دید بودن فضای داخلی حمام و نیز ممانعت از خارج شدن هوای گرم، اینگونه ساخته شده‌است. رخت‌کن دارای سقفی تقریباً کوتاه است که آن را روی ستون‌های سنگی قرار داده‌اند. جالب است بدانید که در قسمت رختکن سازنده بخشی به عنوان اعیان و اشراف بنا کرده‌است. حجاری‌های تماشایی و نیز تزئینات زیبا با کاشی‌های خشتی هفت‌رنگ در بخش گرم‌خانه انجام شده‌است. نور گرم‌خانه از طریق سقف این بخش از حمام تأمین می‌شود. همچنین بهره‌مندی از الگوهای قرینه و همچنین به‌کار بردن تزئینات زیبا و تماشایی و البته خاص در سقف رختکن، از دیگر خصوصیات قابل توجه در حمام ابراهیم‌خان به‌شمار می‌رود.

حمامویرایش حمام ابراهیم خان از دیگر بخش‌های مجموعهٔ ابراهیم خان در کرمان است که سردر آن در کنج جنوب غربی فضای باز وسط بازار قیصریه قرار دارد. سازندگان این حمام آن را همانند دیگر حمام‌های قدیمی در مکانی پایین‌تر از سطح زمین احداث کرده‌اند تا با این روش، آبرسانی بهتر صورت گرفته و گرمای داخل حمام نیز تا حد قابل توجهی حفظ شود. در این حمام تزئینات کاشی‌کاری از نوع خشتی هفت‌رنگ کار شده‌است که در سردر حمام می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد. همچنین طاق حمام نیز به هنر مقرنس‌کاری مزین شده‌است. با طی کردن راهرویی زاویه‌دار می‌توان به بخش رخت‌کن حمام رفت که دارای یک گنبد مرکزی، ایوان‌های جانبی و در مرکز نیز حوض آب قرار گرفته‌است. این حوض آب نه تنها به زیبایی فضای داخل حمام افزوده‌است، بلکه نقش پررنگی در بازتاب نور به درون رختک‌کن ایفا می‌کند. تزئینات مقرنس کاری از عمده تزئیناتی است که در ستون‌های سنگی که سقف‌های حمام بر آن‌ها قرار گرفته‌است، مشاهده می‌شود. گرمخانه از دیگر قسمت‌های حمام است که برای رسیدن به آن باید راهرویی طویل و زاویه‌دار را طی کرد. از ویژگی‌های حمام می‌توان به شکل راهروهای آن اشاره کرد که برای سه اصل محرمیت، جلوگیری از در دید بودن فضای داخلی حمام و نیز ممانعت از خارج شدن هوای گرم، اینگونه ساخته شده‌است. رخت‌کن دارای سقفی تقریباً کوتاه است که آن را روی ستون‌های سنگی قرار داده‌اند. جالب است بدانید که در قسمت رختکن سازنده بخشی به عنوان اعیان و اشراف بنا کرده‌است. حجاری‌های تماشایی و نیز تزئینات زیبا با کاشی‌های خشتی هفت‌رنگ در بخش گرم‌خانه انجام شده‌است. نور گرم‌خانه از طریق سقف این بخش از حمام تأمین می‌شود. همچنین بهره‌مندی از تزئینات زیبا و تماشایی و البته خاص سقف رختکن، از دیگر خصوصیات قابل توجه در حمام ابراهیم‌خان به‌شمار می‌رود.[۲] بازار (قیصریه زرگری)ویرایش بازار مجموعهٔ ابراهیم خان به قیصریهٔ زرگری نیز شناخته می‌شود. این قسمت از مجموعه ابراهیم خان در ضلع شرقی مدرسه و حمام ساخته شده و خوشبختانه کاربری این بخش نیز همانند مدرسه همچنان حفظ شده‌است. این قسمت از مجموعه نیز همانند دیگر بخش‌ها تاثیر گرفته از معماری عصر صفویه ساخته شده و کل سقف‌های آن به همت استادان سازنده کادربندی شده‌است. این بازارچه دارای ۴۷ باب مغازه و طولی نزدیک به صد متر است که فضای بازار قیصریه در حد فاصل آن ایجاد شده و ورودی به آب‌انبار، حمام و مدرسه نیز در این بخش قرار دارد.[۲] قیصریه زرگری یک راسته متقاطع عمود بر بازار کلاه مالی و به موازات بازار کفاش‌ها است.[۳]

حمام ابراهیم خان کرمان در مجموعه قیصریه که راسته بازاری مسقف دارد ساخته شده است و دسترسی به این حمام از درب کنار ورودی مدرسه امکان پذیر است.حمام ابراهیم خان در سال ۱۲۳۱ ه.ق در جنب مدرسه و بازار ابراهیم خان به دستور ابراهیم خان ظهیر الدوله که فرزند مهدی قلی خان قاجار (برادر بزرگ آقا محمد خان قاجار)، پسر عموی فتحعلی شاه بود ساخته شده است و از جمله حمام های زیبای ایران دوره قاجار است.حمام ابراهیم خان در زیر زمین جای گرفته به طوری که سقف آن با یکی دو پله، تقریبا همطراز با راسته بازارهای اطراف آن است (به خصوص بخش گرمخانه)، و تنها ورودی حمام است که هم سطح بازار ساخته شده است. از ورودی حمام ابراهیم خان هر چه به انتهای حمام طی مسیر میشود، به کدهای ارتفاعی پایین تر نسبت به سطح بازار می رسیم. ورودی مشتمل بر یک پیش ورودی عقب نشسته نسبت به میدان میباشد، با تناسبات مستطیل در پلان که سکوهایی برای نشستن و استراحت در طرفین دارد. جداره های داخل ورودی حمام ابراهیم خان تا پاکار قوس، به وسیله کاشی هفت رنگ با نقش گل و اسلیمی به همراه کتیبه خطی در بالا تزئین شده است. راهروی ورودی نیز تا رسیدن به رختکن دو بار ۹۰ درجه تغییر جهت و جداره های داخلی میدهد تا ایجاد محرمیت به حداکثر و تبادل حرارتی داخل و خارج به حداقل برسد.