صفه استاد (مکان تاریخی) در اصفهان و خیابان عبدالرزاق، بازار سنگ تراش ها واقع شده است. و از نظر موقعیت جغرافیایی در نزدیکی مراکز مهمی مانند میدان عتیق امام علی (سبزه میدان)، خانه قزوینی ها و مجتمع تجاری جعفری و همچنین مقبره علامه مجلسی (ره)، اقامتگاه بومگردی حوضک، مسجد جامع اصفهان (مسجد عتیق)، پارکینگ حرم مجلسی و کتابفروشی علامه مجلسی (سجاد) قرار گرفته است.
آدرس، اطلاعات و موقعیت مکانی این مکان آخرین بار توسط کاربر نشان (شهریار سطح ۶ نشان) در تاریخ یکشنبه 19 فروردین ماه 1403 در اپلیکیشن نقشه و مسیریاب نشان بررسی و بهروز شدهاند. (چنانچه در اطلاعات ثبتشده یا موقعیت جغرافیایی صفه استاد اشکالی مشاهده کردید میتوانید از طریق اپلیکیشن نشان نسبت به گزارش این اشکال اقدام کنید تا پس از بررسی نسبت به اصلاح آن اقدام شود)
ایوان غربی مسجد،به طول و عرض ۱۲ متر با طاقهای گهوارهای و مقرنسهای درشت ایجاد شدهاست. این ایوان به «صفه استاد» معروف بودهاست که این نام به زمانی بازمیگردد که استادی این ایوان را به «سبک رازی» بنا کرده و شاگردش نیز ایوان شرقی را ساختهاست؛ به همین خاطر مردم این دو ایوان را به نام صفه استاد و شاگرد میشناسند. داخل و خارج این صفه در دوران شاه سلطان حسین صفوی با نقوش، خطوط و کتیبههای کاشی تزئین شدهاست. بالای این ایوان گلدستهای برای اذان نیز ساخته شدهاست. کتیبهٔ شاه سلطان حسین: در این ایوان کتیبهای معروف، مربوط به سلطان حسین صفوی است که در سال ۱۱۱۲ ه.ق به قلم علینقی امامی ثبت شدهاست. این کتیبه به خط ثلث در زمینهٔ کاشی خشتی بهرنگ لاجوردی نوشته شدهاست. محمد امین اصفهانی: محمد امین اصفهانی استاد کاشیکار این قطعه بودهاست که نامش بر دیوار شمالی حک شدهاست. تابلو وی از چهار ترنج و یک مربع در وسط تشکیل شدهاست: شاهنشین ایوان استاد: شاهنشینی در دیوار مقابل ایوان استاد وجود دارد که در داخل، بالا و اطراف آن کتیبههایی موجود است. کتیبهٔ داخل به خط ثلث و در زمینهٔ کاشی خشت لاجوردی نوشته شدهاست و به این خاطر که طولانی است قسمتی از آن بر دیوار شمالی شاهنشین و قسمتی دیگر بر دیوار جنوبی نگاشته شدهاست. در قسمت حاشیهای سقف شاهنشین ایوان از آیهٔ اول تا آخر آیهٔ ۶ سوره دهر نوشته شدهاست. بالای این شاهنشین پنجره مشبک بزرگی قرار دارد که از کاشی ساختهشده و در هلال خارجی این شاهنشین اشعار عربی و فارسی بسیاری در لوحهای مجزا و به خط نستعلیق بر زمینهٔ کاشی خشت لاجوردی نوشته شدهاست. کتیبهٔ محراب ایوان: کتیبهای در محراب ایوان استاد موجود است به خط ثلث و بر کاشی خشت لاجوردی که در سال ۱۱۱۲ ه.ق دوران شاه سلطان حسین صفوی نوشتهشدهاست: «لا اله الا الله محمد رسولالله علی ولیالله حقا» و آیات ۱۰۹ و ۱۱۰ سورهٔ کهف و آیه ۳۹ آلعمران جز حکاکیهای آن است. لوح نستعلیق: در داخل مقرنسهای دیوار مقابل ایوان روی کاشی کبود به خط نستعلیق نوشته شدهاست: «انا مدینة العلم و علیٌ بابها.» پنجرهٔ مشبکی زیر این عبارات قرار دارد که یازده لوح به خط نستعلیق بر زمینهٔ کاشی خشت لاجوردی یا طرح گل و بوتهدار صلوات بر چهارده معصوم دارد و نام کاتب آن در لوح دوازدهم به همراه تاریخ ساخت، ۱۱۱۲ قمری، نوشته شدهاست. در دو قسمت پنجره مشبک در چهار مصرع، شعری به خط نستعلیق بر زمینهٔ کاشی خشت لاجوردی به نام محمد امین — استاد کاشیکار — نوشته شدهاست. کتیبهٔ حوضخانه: در ابتدای دالان حوضخانه کتیبهای سنگی به خط نستعلیق در سال ۱۰۷۳ ه.ق نصب شده که در متن آن مشخصات واقف و وقفنامه آمدهاست. شاخص ظهر دیواری: دو کاشی لعابدار فیروزهای بین آجرهای کنارهٔ ایوان غربی قرار دارد که به هنگام سایهٔ دوم ایوان غربی، زمان اقامهٔ شرعی نماز ظهر مشخص میشود.
1ايوان غربي مسجد جامع اصفهان که به صفه استاد مشهور است از ساخته هاي دوران سلجوقيان مي باشد که در زمان شاه سلطان حسين صفوي در نهايت زيبايي و کمال تزئين گرديد و سيماي اوليه خود را از دست داد.تزئينات به کار رفته در اين ايوان شامل تزئينات هندسي و نقوش اسليمي و کتيبه هايي است که زيبايي و جلوه خاصي را به اين مکان بخشيده اند. اين تزئينات علاوه بر ايجاد زيبايي کاربرد مذهبي و اطلاع رساني نيز داشته اند، هم چنين باعث متبرک نمودن فضا مي شدند و باعث مي شود انسان وجود خدا را در اين مکان معنوي حس کند. هدف پژوهش حاضر معرفي تزئينات اين گنجينه ارزشمند، کاربرد اين تزئينات و دريافتي زيبايي شناسانه از اين تزئينات با تکيه بر منابع موجود و مشاهده اين ايوان مي باشد.
1