صفه درویش محله شهشهان، اصفهان

در ایوان شمالی مسجد جامع که ایوان درویش نام دارد، سنگابی از جنس سنگ پارسی قرار گرفته‌ است. این سنگاب ابتدا در مجاورت مقبره علامه مجلسی قرار داشت و بعد به محل کنونی منتقل شد. سنگاب قطر دهانه‌ای برابر با ۱۱۵ سانتی‌متر دارد؛ ولی نیمی از آن به‌علت شکستگی از بین رفته ‌است. کتیبه بدنه این سنگاب به زبان‌های فارسی و عربی و به خط ثلث است.

صفهٔ درویش پیش از سال ۵۱۵ ه‍.ق به عنوان آخرین ایوان در دورهٔ سلجوقی در ضلع شمالی این مسجد به صورتی متفاوت ایجاد شد. ابعاد آن ۲۱/۶۰×۹ متر است و کم‌عرض‌ترین و عمیق‌ترین ایوان این مسجد است. یکی از وجوه تسمیهٔ این ایوان که به دوران صفوی بازمی‌گردد، فردی است به نام درویش محمد که جد مادری علامه مجلسی بود و در روزهای تابستان در این ایوان حدیث تدریس می‌کرد. داخل بنا تزئینات آجری و گچی دارد، اما خارج آن ساده است. ایوان مزبور بزرگ‌تر از دیگر ایوان‌های این بنا است. طاق آن را با نام «طاق آهنگ» می‌شناسند که به صورت کشیده و عمیق است. این سقف دارای گهواره است و هیچ مقرنسی در آن کار نشده‌است؛ ایوانی مستطیل‌شکل دارد و می‌توان گفت تنها ایوانی است که دارای شالودهٔ عمیق است. صفهٔ درویش در آغاز درگاه‌هایی داشته، اما امروزه به‌وسیلهٔ آجر مسدود شده‌است. در قرون هشتم، نهم و دهم ه‍.ق این قسمت از مسجد تغییرات اندکی به خود دید و جرزهای آن به شکلی که امروزه است، درآمد. با این حال بخش بزرگی از دیواره‌های این بنا، محدود به دیوار خشتی قدیمی مسجد است و سالن انتهایی آن احتمالاً راهرویی تشریفاتی بوده‌است. کتیبه‌های گچ‌بری شده به خط کوفی و بر زمینهٔ قرمز، عناصر تزئینی این قسمت است. این ایوان از پنج جهت با شبستان‌های دیگر مرتبط است و چون فاقد دیوارهای مسطح است، جایی برای تزئین ندارد. در انتهای این ایوان، شاه‌نشینی با پنجره‌های مشبک مرمری وجود دارد که قسمت فوقانی آن به وسیلهٔ گچ مقرنس‌کاری شده‌است. کتیبه‌ای هشت‌ضلعی به وسیلهٔ همین گچ‌ها و به صورت برجسته ساخته شده که آیات ۳۶ یا ۳۸ سورهٔ نور بر آن حک شده و به وسیلهٔ گُل و بوته هم تزئین شده‌است. ستون‌های ایوان‌ها به وسیلهٔ خط کوفیَ بنایی و آجر تزئین شده‌اند، اما به خاطر بافت یک‌دستی که دارند، قرائت آنچه بر آن حک شده، دشوار است. کتیبه‌هایی که در این صفه یافت می‌شود، به آداب شرعی، اخلاقی و فضیلت‌های نماز اشاره می‌کنند. این ایوان به خاطر استفادهٔ نمازگزاران و عوامل دیگر دچار نم‌زدگی شده بود و پس از خارج‌سازی خاک‌ها، نصب هواکش در اطراف ایوان و کف‌سازی، مرمت آن به پایان رسید. در قسمت انتهایی ایوان هم دهانهٔ تورفته‌ای وجود داشت که شبیه بالکن بود و به شدت تخریب شده بود. به همین جهت با استفاده از پایه‌های چوبی و شمع‌گذاری در زیر گچ‌ها، از ریزش بیشتر مواد جلوگیری شد.[

پس از عبور از صفه درويش و با ورود به شبستان اصلي مسجد، ستون هاي آجري اولين چيزهايي هستند كه خودنمايي مي كنند و تابش رشته هايي از اشعه آفتاب به داخل فضا را به سوي معنويت سوق مي دهند. آجركاري هاي به كار رفته در ستون و سقف، بسيار زيباست و يادگاري از عصر سلجوقيان و سبك معماري رازي ست. براي تماشاي زيبايي ها بايد بيشتر جلو برويم؛ گنبدي با ارزش هاي هنري بالا، كه حدود 5/19 متر ارتفاع دارد و قطر آن 5/10 متر است. تزئينات آجركاري زير گنبد كه با گچ كاري تركيب شده، اين گنبد را بسيار با شكوه جلوه مي دهد.

دیدنش خالی از لطف نیست

مکان زیبا و خوش آب و هوا است و منظره طبیعی خوبی دارد و فضای جذابی دارد

بنای تاریخی زیبا و چشم نوازی داره به علاقه مندان پیشنهاد میشه