
شمال
نمایش موقعیت منتوحیدخانه عمارتی تاریخی در پشت عالی قاپو است که هماکنون، در میان صحن دانشکده معماری دانشگاه هنر اصفهان قرار دارد. توحیدخانه (یا شیر گویا) نام یک ساختمان تاریخی و مقدس ساختهشده در عصر صفوی است که متاسفانه در دوره قاجار و پهلوی، به عنوان زندان تغییر کاربری داد؛ تا آنکه در سال ۱۳۵۵ با تأسیس زندان مرکزی اصفهان، تعطیل شد و به عنوان یک مرکز فرهنگی، بخشی از آن به دانشگاه هنر اصفهان واگذار شد. دربارهٔ بانی و تاریخ تأسیس توحیدخانه اختلاف نظر وجود دارد، به گونهای که در برخی منابع تأسیس و بنای آن به شاه اسماعیل اول صفوی نسبت شده و دربارهٔ علت تأسیس آن آمدهاست که شاه اسماعیل که به دلیل مشاغل سلطنتی از ارشاد مریدان بازمانده بود، منصبی رسمی و غیرنظامی با عنوان «خلیفةالخلفا» تعیین کرد تا در توحیدخانه به ارشاد صوفیان و سالکان بپردازد. در برخی منابع دیگر دستور بنای توحیدخانه را به شاه عباس نسبت داده و بیان شدهاست که به دستور شاه طهماسب دوم صفوی در پشت عمارت عالیقاپو گنبدی وسیع برای «صوفیان صافی ضمیر صاحب ذکر» بنا شد که آن را توحیدخانه نامیدند. بنابر شواهد تاریخی عمارت توحیدخانه در روزگار صفوی محل عبادت صوفیان و جایگاه «خلیفةالخلفا» قطب و پیشوای صوفیان صفوی بود که به عنوان یک مکان مقدس عدالت خواهان در آن بست مینشستند و هیچکس حق نداشت با سلاح وارد آن شود. این بنا از لحاظ انگیزه تأسیس و نیز آیینها و مراسمی که در آن انجام میشده با مکانهایی مانند خانقاه، زاویه و صومعه که بیشتر سلوک فردی صوفیان باعث تأسیس و رونق آنها بوده، تفاوت داشتهاست.
عمارت توحیدخانه (مکانهای تاریخی) در محله نقش جهان اصفهان و خیابان خورشید واقع شده است. این مکان یکی از هجده مکان تاریخی در محله نقش جهان اصفهان میباشد و از نظر موقعیت جغرافیایی در نزدیکی مراکز مهمی مانند بیمارستان خورشید، موزه عصارخانه شاهی، تنه چنار چهارصد ساله مدرسه چهارباغ و بازار قیصریه و همچنین عمارت عالی قاپو، حوض میدان نقش جهان، کافه عمارت نمکدان، بازار میدان نقش جهان و موزه هنرهای تزئینی (رکیب خانه) قرار گرفته است.